apollo 8, kerstavond 1968

Exact 40 jaar geleden. Kerstavond 1968. 3 helden schrijven historie: Jim Lovell, Frank Borman en Bill Anders, draaien in de Apollo 8 voor het eerst een rondje om de maan. Niet met de intentie om te landen: de vlucht is bedoeld als generale repetitie voor de latere vlucht van de apollo 11.

Als de 3 helden van de achterkant van de maan terugkomen, zien ze als eerste mens in de geschiedenis een 'aardopkomst': de aarde komt op boven de hori'zon' van de maan.

Wat ze zien, is niet in woorden te beschrijven:



(morgen zet ik zelf een beter filmpje op youtube...)
(update 1e kerstdag: hier het prachtige filmpje uit 'from the earth to the moon')


De crew leest voor uit de bijbel. Dat zorgt voor emotionele momenten bij toeschouwers op de gehele aarde. Tenslotte was 1968 een rampjaar (Vietnam, Martin Luther King, etc.). Je ziet tevens de opluchting als ze voor het eerst van achter de maan vandaan komen. Dat komt omdat het de eerste keer was dat 'we' weg'vlogen' van de aarde naar een ander hemelobject. Tot dan toe hadden we alleen wat rondjes om de Aarde gedraaid. Als het ruimteschip zich achter de maan bevindt, is er geen communicatie met de Aarde mogelijk. Met behulp van Newton was uitgerekend met welke snelheid ze om de Maan moesten draaien, zodanig dat ze niet te pletter zouden slaan of voor eeuwig in het heelal zouden verdwijnen. Exact op het uitgerekende tijdstip kreeg men echter weer radioverbinding met de 3 helden die dus op dat moment weer achter de maan vandaan kwamen.

Newton was right, and these astronauts saved 1968. Ze zijn er nog steeds, hoewel ze nu zeer krasse knarren zijn. Hier de "Apollo 8 40th Anniversary" film:



En omdat ik er geen genoeg van kan krijgen, interviews met de nu 40 jaar oudere helden:

Vincent Icke over het electronisch patientendossier

Ik zit NU (3-12 's avonds laat) te kijken naar 'de wereld draait door' en zie/hoor Vincent Icke praten over het electronisch patientendossier. Ik blogde al eerder over hem.

Om dit blogje wat op te leuken, hier een interview met Vincent over het onderwerp 'god bestaat niet'.



Hij heeft dezelfde mening als ik over dit onderwerp, maar kan het veel mooier vertellen dan ik het kan schrijven. Ik raad mensen die zelfs na mijn blog over het epd nog twijfelen aan om deze uitzending te bekijken. Ik zal morgen een link naar deze uitzendig plaatsen.

[update 4-12, hier de link naar de uitzending. Of klik hier om de uitzending direct in windows mediaplayer te openen.]



NB. mijn vrouw is als bijna afgestudeerd huisarts een groot voorstander van het epd.
Ik probeer daarom vooral in te spelen op haar moeder-gevoelens om ervoor te zorgen dat ze toch een bezwaar instuurt.

Op dit moment hebben we echter nog een groter probleem: zij wil geen bezwaar maken tegen het epd van de kids, ik wil dat absoluut wel (heb het al namens mezelf gedaan) doen namens mijn kids. Als ze over 10-15 jaar oud en hopenlijk wijs genoeg zijn, kunnen ze dan zelf beslissen of ze op dat moment hun gegevens 'openbaar' in het EPD willen hebben.
Ze nemen het me vast niet kwalijk dat ik dat dan in de voorgaande 10-15 jaar niet heb toegestaan maar ik vrees dat ze het me WEL kwalijk nemen als ik het nu WEL zou toestaan. 1 bitje dat omvalt in een backbone-server ergens in de kelder van een provider en .... enfin, daarover blogde ik dus al eerder.

The battle continues. Ik blog zodra de strijd is gestreden en de winnaar bekend is ;)

Plasterk wil digitale schoolboeken

"Plasterk wil digitale schoolboeken
Minister Plasterk van Onderwijs wil nog deze kabinetsperiode digitale schoolboeken introduceren. Hij start een project, waarmee leraren lesmateriaal zelf op internet ontwikkelen: Wikiwijs.

Volgens Plasterk kunnen docenten zo met eigen ideeën komen, daar kunnen anderen dan van profiteren. De minister denkt dat het systeem goed voor de kwaliteit van het onderwijs is. Wikiwijs, dat op de online-encyclopedie Wikipedia gebaseerd is, wordt voor iedereen toegankelijk. Alleen docenten kunnen er in werken.

De minister verwacht dat er op termijn minder papieren schoolboeken nodig zijn door het digitale systeem."
(bron: NOS, 2-12-08)

Tot voor kort werkte ik bij Kennisnet. Het programma stimuleren gebruik digitaal leermateriaal komt vanuit Kennisnet en is daar opgezet door de m.i. bekwame Marlon Domingus (ondertussen helaas alweer weg bij Kennisnet). Ik heb destijds zijn projectplannen gelezen en zijn presentatie bijgewoond en moet zeggen dat e.e.a. er prima uitzag. Het programma is bedoeld voor po, vo en mbo en loopt tot 2011. Meer info hier

Net zoals 10 of 20 jaar terug geldt voor veel docenten dat ze, na een dag 30+ kinderen 8x 50 minuten uit de gordijnen halen, 's avonds om 22 uur na het nakijken van de proefwerken niet veel puf meer hebben om materiaal te maken. Dat gold 20 jaar terug voor papieren lespakketjes, werkbladen etc. en dat geldt nu ook voor digitaal materiaal maken. Ik heb 10 jaar voor de klas gestaan in het VO dus ik spreek uit ervaring. Bovendien zitten we nog midden in een grijze golf van oude docenten die echt geen zin meer hebben in innovatie en gewoon elk jaar opnieuw hun al 10 jaar oude proefwerkjes opnieuw uit de stoffige grijze kast in de hoek van het lokaal halen (ik chargeer even).

En toch.... als docenten eenmaal over een drempel heen zijn en ze worden enthousiast... dan gaan ze er toch mee aan de slag. Zo heb ik ooit eens in mijn weekeinden en vakanties een unieke web-based lesmethode natuurkunde gemaakt voor de bavo, gebaseerd op de sterrenkunde. Een paar honderd uur werk maar de kinderen vonden het geweldig. Vanwege het feit dat ik 2 computers voor 30 leerlingen had en een aantal leerlingen geen pc thuis hadden, werkte ik in de klas toch met papieren versies van het materiaal. Alles uitgeprint in kleur en in plastic insteekmapjes. 20 dikke ordners in het kabinet. Een restantje staat nog op www.natuurkundeleraar.nl (waar ik dus al jaren niets meer mee doe)
Niet iedereen heeft daar de energie voor. Zeker als het management er geen oog voor heeft.

Er komt natuurlijk een hele kudde ict-vaardige docenten aan van halo's en lero's die in veel kortere tijd een digitaal proefwerkje of lespakketje in elkaar toveren. Maar ook zij zijn meestal vele avonden aan het googlen, knippen en plakken voordat ze iets hebben gefabriceerd wat zij goed/passend vinden voor hun klassen.
Het probleem is niet dat docenten slecht betaald worden maar dat ze zo weinig tijd / energie en 'vrije ruimte' hebben om lekker creatief te kunnen zijn.
In het bedrijfsleven heb ik cursussen msoffice, internet etc. gegeven. Daar mocht ik niet meer dan 80% van mijn tijd lesgeven aan klanten. 20 procent van mijn arbeidstijd bestond verplicht uit studie/bijscholing. Op die wijze was het qua energie voor een docent vol te houden (4 dagen per week in de leaseauto door het land crossen was ook best intensief) en het was heerlijk om 1 dag per week op kantoor nieuwe software-pakketten te leren e/o namens het bedrijf leermateriaal te ontwikkelen. Een utopie voor het onderwijs?? nee, maar je moet wel durven.

Vanuit Kennisnet had ik contact met de digischool in Voorburg. De communities van de digischool lopen prima. In de leermiddelendatabase is veel digitaal materiaal te vinden, makkelijk vindbaar maar lang niet altijd van goede kwaliteit.

Wat de kwaliteit betreft, mijn goede en zeer betrokken ex-collega Guus Schmidt heeft, samen met een aantal mensen 'uit het veld' vorig jaar de handleiding kwaliteit digitaal leermateriaal heeft ontwikkeld. Het ziet er wat ingewikkeld uit maar ik vind het een uitstekend initiatief/instrument om scholen (maar ook ontwikkelpartijen) bewust te maken van kwaliteit en hen te helpen bij het maken, zoeken en vinden van goed/passend digitaal leermateriaal.

Via de site van Kennisnet kun je trouwens ook zoeken.

De uitgevers zijn ook niet gek. Bij een aantal vakken zie je al dat leerlingen op de site van de uitgever kunnen werken aan zaken die in het papieren lesboek staan vermeld. De volgende stap is dat scholen digitale modules gaan afnemen ipv hele boeken. Dat zie je bijvoorbeeld bij het vak NLT in de bovenbouw van het VO gebeuren. Uitgeverijen zullen daarop inspelen of doen dat al.
Doordat het digitale materiaal 24 uur per dag overal beschikbaar is kan een kind zelf bepalen wanneer het wil leren. (Het gebeurde me vroeger nog al eens dat ik er 's avonds achter kwam dat mijn wiskundeboek in mijn locker op school lag terwijl ik de volgende dag een toets had. Dus dan was het klasgenootjes bellen om te vragen of ik, als ze zelf klaar waren, even het boek mocht lenen. Of anders om 07.30 uur de volgende ochtend naar binnen met de conciërge en snel nog even blokken).
Digitaal leermateriaal is ook makkelijker te muteren (oudere docenten werkten met stukjes wit papier die ze over de foutjes op hun lesmateriaal plakten, of joegen er liters tipp-ex doorheen) en het is makkelijker om snel verschillende versies te maken (differentiatie is belangrijk omdat kinderen ook op verschillende manieren het beste leren).

Al met al denk ik daarom niet dat het stimuleren van gebruik digitaal leermateriaal tot een revolutie gaat leiden in het onderwijs in die zin dat docenten massaal materiaal gaan maken, delen, etc.
Het zal zeker gebeuren (het gebeurt nu al op grotere schaal dan veel mensen denken, zie mijn eerdere links) maar de rol van de educatieve uitgeverijen zal niet wezenlijk veranderen en dat is m.i. geen probleem. Zij hebben de bekwaamheid, de ervaring en de tijd om goed materiaal voor het onderwijs te ontwikkelen. En voor kwaliteit mag best betaald worden, zo blogde ik al eerder.

Ik denk wel dat digitaal leermateriaal een bijdrage levert aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs vanwege het feit dat goed, interactief, uitnodigend materiaal een positief effect heeft op de leerprestatie van het kind.

Als laatste. Andre Manssen blogde enige tijd terug ook over Kennisnet en digitaal leermateriaal. m.i. de moeite waard om nog even te bekijken.

Einstein, the universe en de rest

[de shift-toetsen van mijn laptop weigeren regelmatig dienst, dus zo nu en dan geen hoofdletters aan het begin van de zin, '/' ipv vraagtekens, etc.]

Allerlei zaken komen samen de laatste dagen......

Vandaag vroeg een jonge collega van de zwemschool me na de zwemlessen: "wat is jouw theorie over het heelal. Denk jij dat het oneindig is? Ik denk van wel!!"
[Ik straal kennelijk uit dat ik zeer regelmatig over
dat soort vraagstukken nadenk ;-) ]
Deze vraag is mij al wel 100 keer gesteld, zowel in het onderwijs als daarbuiten.
Er is geen goed of fout antwoord in deze, maar het is wel belangrijk dat zo'n vraag niet wordt beantwoord met een 'we weten het niet'. Beter is om te vertellen wat we op dit moment weten/denken en dat zo eenvoudig mogelijk [ ockham, koot en bie, einstein * ] te verwoorden.

Wetenschappelijke theorieen worden sterker naarmate ze door meer en meer waarnemingen worden bevestigd. Daarom dacht ik ook: "gelukkig!!...", toen ik gisteren dit artikel las. Het zou vreselijk geweest zijn als mijn held na 103 jaar ongelijk had gehad, maar opnieuw bewijzen waarnemingen zijn gelijk (dwz ze versterken zijn theorie weer een beetje).

Wat het heelal betreft vertelde ik mijn jonge collega het volgende: "Stel, ik stuur je nu weg richting het noorden, met een grote rugzak met eten en drinken. Ik blijf hier staan.... Het zal even duren maar waar kom je uiteindelijk weer uit?? Juist: je tikt me op een gegeven moment weer van achter op de schouder want je bent helemaal rond de aarde gelopen. VRAAG-1: is de Aarde oneindig groot?? Nee, want anders had ik je nooit meer terug gezien. 40.000 km lopen is een hoop maar er komt een einde aan.
VRAAG-2: Ben je onderweg een soort rand of ander 'einde' tegengekomen waar je van af kon vallen in de gruwelijk zwarte leegte?? Antwoord: nee.
Zo is het ook met het heelal; het is niet oneindig groot maar toch kom je nooit een soort rand/einde tegen. misschien kom je op een gegeven moment weer terug waar je begonnen bent en tik je me opnieuw op de schouder. Helaas is die kans wat kleiner... de tocht is zo lang dat het heelal al lang niet meer bestaat voordat je je 'rondje' in het heelal hebt afgemaakt. Het heelal heeft namelijk WEL een begin en (waarschijnlijk) ook een einde in de tijd.


{deel 2 t/m 5 van bovenstaand filmpje staan ook op youtube.}


Het artikel dat ik hierboven aanstipte verscheen op 20 november.... en dat valt prachtig samen met de geboortedag van Edwin Hubble die eind jaren 20 met zijn ontdekking aangaande de roodverschuiving van sterrenstelsels een belangrijke basis legde voor onze huidige theorie van het heelal.

Wat Einstein betreft, begin deze week las ik een artikel in het blad 'leidraad' van de universiteit van leiden. Ik heb het, met vriendelijke toestemming van de rechthebbenden, HIER voor u neergezet ( > 4MB dus even geduld...)
Einstein kwam er graag vanwege zijn goede band met Ehrenfest en Lorentz. Een paar jaar terug werden er nog documenten van Einstein ontdekt in de Ehrenfest-bibliotheek van Leiden.

De tweede vraag van mijn jonge collega ging over het bestaan van dimensies. Dat verhaal bewaar ik voor een volgende keer...

Als laatste de mededeling dat ik een prijs heb gewonnen op www.ikwilietsleren.nl voor dit filmpje dat ik 20 jaar geleden al maakte. Hij staat ook op youtube:


Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik ben de magere lat met de spuuglok en de foute rode blouse....

------
*
Ockam; alles wat KAN worden weggelaten, MOET ook worden weggelaten
Einstein: maak zaken zo simpel mogelijk, maar niet simpeler
Koot en Bie ; leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel

electronisch patientendossier

oh ja, ik heb bezwaar gemaakt tegen het electronisch patientendossier.
Waarom?? Een snelle greep uit recent nieuws;

Beveiliging_informatie_ziekenhuis_snel_beter

Hackers_stelen_miljoenen_pati%EBntendossiers

Persoonsgegevens_makkelijk_te_koop_op_internet

Hackers_vallen_epilepsiepati%EBnten_aan

Hyves_en_MySpace_prooi_voor_cybercriminelen

Hackers_bespioneerden_Obama_en_McCain

Hackers_kraken_website_VN

Hackers_breken_in_bij_Groningse_universiteit

Kijk, ik heb weinig geheimen (ik rook en drink niet en zelfs mijn blindedarm zit er nog in). Maar wat nu als een kind (uw kind?) straks bijvoorbeeld adhd blijkt te hebben en deze gegevens komen door een hack op het web terecht. Ik kan u vertellen dat google een net zo geduldige kracht is als de zwaartekracht: over 25 jaar kunt u nog terugvinden dat het kind (ondertussen volwassen) deze aandoening had/heeft. En potentiele werkgevers van uw kind googlen tegenwoordig voor aanvang van een sollicitatiegesprek rond om te kijken wat er op het web over de kandidaat te vinden is. En reken maar dat een ziektekostenverzekeraar maar al te graag medische gegevens van de aanvrager wil hebben, of dat nu wettelijk geoorloofd is of niet. En wat dacht u van de maatschappij waar uw kind zijn levensverzekering tezamen met zijn hypotheek gaat afsluiten??? Kent u die gezondheidsverklaringen?? 1x 'ja' op de eerste bladzijde en uw kind mag de overige 10 bladzijden ook invullen. En wee zijn/haar gebeente als daar een onjuistheid wordt ingevuld... zo dreigt de verzekeraar.
Bedenk dat 1 hack al dit soort situaties tot gevolg kan hebben....
Iedere instantie roept dat 'het systeem' veilig is en dat kwaadwillenden niet bij hun gegevens kunnen. De vele berichten bewijzen het tegendeel. Als ze de VN en Obama kunnen hacken, kunnen ze het EPD ook wel aan. Bedenk dat de ketting namelijk zo sterk is als de zwakste schakel. Die zwakke schakel is meestal de eindgebruiker, zo ook bij het bericht dat ik als eerste link hierboven plaatste.

Succes met de keuze.

domino dom

5 minuten geleden schakel ik in op sbs6: domino day in volle gang.
Een verslaggever heeft het over de apollo 10 die als voorganger van de apollo-11 rond de maan ging.......

Oeps! Dat was toch echt de apollo-8 met Borman, Lovell en Anders in december 1968.
Ik hoef dat niet op te zoeken en vind dat dit stuk historie standaard onderwezen zou moeten worden op school. De verslaggever heeft dit stukje historie gemist en heeft zich ook nog eens onvoldoende voorbereid...

Op 21 december ben ik van plan om op deze geweldige missie terug te komen, want dan is het precies 40 jaar geleden... Ik was net een half jaar oud maar wellicht dat de ouderen onder u de beelden van de Aarde nog kunnen herinneren die deze 3 helden maakten terwijl ze voorlazen uit Genesis... Een prachtige afsluiting van een mondiaal vreselijk jaar. Even uit mijn hoofd: vietnam, Martin Luther King...., weer een Kennedy dood....

Ik kom in december terug met meer info en beelden. Eerst maar verder kijken naar vallende dominostenen terwijl ik me afvraag: zou de presentator weten dat elke dominosteen, onafhankelijk van zijn massa, even snel naar de aarde valt??
Galilei hield zich al bezig met dit vraagstuk en Dave Scott van de Apollo 15 liet dit bij zijn bezoek aan de maan prachtig zien met een hamer en een veer.

Als straks die intelligente dame weer in beeld komt die mij de uiterst moeilijke vraag gaat stellen welke van de 3 dominostenen logischerwijs past in het rijtje, zal ik het beeld van Dave Scott aan dit bericht toevoegen (hopenlijk te vinden op youtube).

---------------------
22.42 uur Gevonden!!!
hier staat ie.

Ik keek zojuist wisselend naar Dave Scott op mijn laptopscherm en naar een zwart pratend schaap dat tijdens de domino-commercial 'iets' over tele2 vertelt. Het intellectueel contrast maakt me wat verdrietig en melancholiek (zong sonneveld al voor apollo-11).
Doet u mij een plezier en stimuleer uw kinderen om zoveel mogelijk naar discovery ipv sbs 6 te kijken. Verwondering en een natuurlijke interesse kweken voor hoe dingen nu in elkaar zitten is zoveel belangrijker dan het volksvermaak van sbs6. Als onze voorouders hun kinderen niet op soortgelijke wijze hadden gestimuleerd, liepen we nu nog in berenvellen rond en woonden we in grotten en als wij dat niet bij onze kinderen doen zullen we weldra gedwongen opnieuw in grotten wonen....


-----------
23.36 uur
Ik kon het niet laten om het stukje van Dave Scott uit de serie 'from the earth to the moon' nog even online te zetten. Nogmaals hier de hamer en de veer.

wetenschap op de basisschool

------------------------
18 maart 1953

Beste Dr. Einstein,

Ik wil u een heel fijne verjaardag toewensen. Ik schrijf deze brief omdat ik geinteresseerd ben in uw baan. In onze klas hangt een foto van u op het prikbord. Onze klas bestudeert het universum. Ik vind het bestuderen van het universum hartstikke leuk. Ik ben blij dat u geboren bent want zonder u zouden we niet zoveel weten als nu. Ik ben 9 jaar oud.

Liefs,

Marcia
Elkings Park
Pennsylvania
----------------



Voornamelijk fysieke problemen weerhielden mij het afgelopen half jaar van het plaatsen van stukjes op deze blog. Op dit moment gaat het weer de goede kant op. Ik hoop weer wat meer te kunnen bloggen de komende tijd. Vandaag een eerste begin.

Ik las zojuist dit bericht op www.nu.nl


Als wetenschapper doet mij dat goed natuurlijk. Maar veel mensen zullen denken:
"Is dit wel een goed idee? Moeten we ons in het PO niet op andere zaken concentreren, zoals de kinderen behoorlijk leren lezen, schrijven en rekenen, om maar eens wat te noemen. Dit soort initiatieven kosten lestijd. Die tijd moet ergens anders van af worden gehaald."

Ik heb al vele malen op basisscholen (veelal op verzoek van de school die 'iets' wilde doen met sterrenkunde omdat er zoveel behoefte was vanuit de kids) een uurtje/middagje/weekje, sterrenkunde gedaan, varierend van groep 3 tot groep 8.
De laatste keer was enkele weken geleden op de Prinses Magrietschool in Zoetermeer.
Het betrof een uurtje sterrenkunde aan groep 6 met als onderwerp: de planeten.
Korte(!) presentatie, filmpje, doe-opdrachtje op het schoolplein, etc.
En zoals zovaak waren er veel meer geinteresseerden dan alleen de meester en de kids van groep 6 zodat ik uiteindelijk groep 7 en 8 er ook bij kreeg.

Ik kan u allen verzekeren dat kinderen op de basisschool uitermate geinteresseerd zijn in de wetenschap. Dat komt omdat wetenschap wordt gevoed en geleid door VERWONDERING. Verwondering is, samen met repeteren, het belangrijkste aspect van elk leerproces. Repeteren is soms vervelend voor een kind, hoewel dat sterk afhangt van WAT ze 'moeten' repeteren. Repeteren voor hun sport of met hun muziekinstrument of met hun playstation doen ze graag! Maar woordjes of topografie of rijtjessommen repeteren is vaak minder leuk.
Aan de docent de uiterst moeilijke taak om die verwondering te koppelen aan het repeteren. Met een onderwerp als sterrenkunde is dat makkelijk(er) te doen, zeker in het primair onderwijs waar die prachtige kinderlijke verwondering nog zo volop aanwezig is.

Ook enkele weken terug was die verwondering op de Prinses Margrietschool weer aanwezig en werden er wel 1000 vragen gesteld. Veelal gooi ik de vragen terug de groep in en laat de kids zelf met antwoorden komen. En dan blijkt steeds weer dat deze kids uiteindelijk tot goede /slimme antwoorden komen die niet onderdoen voor antwoorden die de pubers in klas 2-6 van het voortgezet onderwijs geven (ik heb 10 jaar natuurkunde gegeven in het VO en heb heel veel aan sterrenkunde in het VO gedaan dus ik kan goed vergelijken).

Kortom: de verwondering is er volop, de wil om te leren is er en deze jonge kinderen kunnen veel meer begrijpen dan dat wij soms denken/doorhebben.
Ik zou dus een voorstander zijn van het zo vroeg mogelijk beginnen met wetenschap en techniek in het PO. Het helpt de kinderen om logisch te leren nadenken, verbanden te zien en te leggen, begripsvorming omtrent groot en klein, goede vragen te stellen, enzovoort.

Einstein zei ooit: "The most important thing is to never stop questioning".
De wetenschap helpt jonge kinderen te leren dat ze vooral vragen moeten stellen aan hun omgeving en de moeite moeten doen om iets op te zoeken als ze iets willen weten.
En dat brengt me op wat mij betreft het grootste probleem van het inbedden van wetenschap en techniek in het PO. Ik heb vaak gezien dat docenten in het PO vinden dat ze maar weinig afweten van bijv. de sterrenkunde. Gelukkig blijkt vaak dat de vader van Pietje uit groep 6 een amateur-astronoom is. Papa wordt vervolgens gebeld of hij op school wat wil laten zien/vertellen over de sterrenkunde (of als de school toevallig Richard de Jong kent wordt hij gebeld ;-) )
Dat is prima natuurlijk! Maar niet alle 7600 basisscholen in nederland hebben zo'n Pietje op school.
Ik had een half jaar terug een sollicitatiegesprek bij het NOVA. Ze zochten een voorlichter sterrenkunde voor het onderwijs.
Ik besprak deze kwestie met hen. Belangrijk is dat docenten in het PO niet bang moeten zijn om een onderwerp als sterrenkunde te behandelen, omdat ze denken er niet voldoende over te weten. Er is voldoende panklaar materiaal online beschikbaar maar belangrijker nog: op het terrein van de wetenschap worden de meeste vragen gesteld die wetenschappers zelf niet kunnen beantwoorden. Ik maakte een aantal maal per jaar mee dat een leerling mij een vraag stelde die ik niet kon beantwoorden.
Soms kun je dan het truucje toepassen om de vraag terug de groep in te gooien in de hoop dat de response jou ook naar het antwoord brengt, maar vaak zei ik gewoon dat dat een hele goede vraag was waarop ik zo snel niet het antwoord had. Ik noteerde de vraag en beloofde de leerling er in de volgende les op terug te komen. Ik kwam die belofte altijd na en besteedde dan veel zorg aan een goed en uitgebreid antwoord, netjes uitgeprint op papier en met onderaan altijd wat links naar meer info.

Dus geachte PO-docenten: schaam u niet om wat u eventueel niet weet over wetenschap en techniek ( u weet mbv uw gezond verstand al meer dan het grootste deel van uw kids), ga eens aan de slag met bijv. de sterrenkunde als u merkt dat er behoefte aan is, maak er een gezamenlijk leerproces van en geniet van het enthousiasme en de verwondering van de kids.

En als u, na het lezen van dit epos, nog steeds de sterrenkunde wilt outsourcen (misschien domweg omdat u geen tijd over hebt om 's avonds thuis zo'n onderwerp voor te bereiden)....: ik hou me aanbevolen om bij u op school dit onderwerp aan de orde te stellen. Van groep 3 t/m 8, van een uurtje tot een hele projectweek, van planeten tot de Hubble telescoop.... alles is mogelijk. Ik vraag scholen altijd aan te geven wat ze willen en stem vervolgens het programma geheel op die wensen af.
Reacties op mijn mening, interesse om eens te praten over sterrenkunde bij u op school?? Ik hoor graag van u!


-----------------------
3 januari 1943

Geachte Heer,

Ik bewonder u al een hele tijd. Ik en 12 jaar en zit in de eerste klas van de Eliot Junior High school. De meeste meisjes in mijn klas hebben helden waaraan ze fanmail schrijven. U en mijn oom, die bij de kustwacht werkt, zijn mijn helden.
Mijn wiskundecijfers zijn een beetje onder het gemiddelde. Ik heb er meer tijd voor nodig dan de meeste van mijn vrienden. Ik maak me wel eens ongerust (misschien wat te veel) maar ik denk dat het uiteindelijk wel allemaal op zijn pootjes terecht zal komen.
Oh, meneer, ik hoop echt dat u me schrijft. Mijn naam en adres ziet u onderaan.

Hoogachtend,

Barbara
Washington, D.C.

~~~~~~~~~

Beste Barbara,

Ik was erg blij met je aardige brief. Tot nu toe had ik nooit durven dromen dat ik een held was. Maar nu jij me tot held hebt verklaard, voel ik me er ook een.
Maak je maar niet druk over je problemen met wiskunde; ik kan je verzekeren dat de mijne nog veel groter zijn.
Hoogachtend,
Professor Albert Einstein
----------------------

(uit: Lieve professor Einstein. Albert Einsteins brieven aan en van kinderen.)

bijna geen Neil Armstrong meer....

Vandaag 40 jaar geleden ( 6 mei 1968, ik was die dag precies 3 maanden oud) oefent Neil Armstong op luchtmachtbasis Ellington met de LLRV (ook wel de vliegende bedstede genoemd) het landen op de maan.
Het toestel stort echter neer en Neil weet zich met de schietstoel net op tijd te redden. Hij komt er van af met wat lichte verwondingen.

2 filmpjes van deze LLRV zie je hier:






Meer info over dit vliegende strijkijzer hier .

Als dit verkeerd was afgelopen, wie was dan de eerste man op de man geworden??
Het is goed dat het Neil is geworden want naar mijn weten was hij een echt ijskonijn. Denk aan het type 'Kimi Raikkonen'. Precies degene die je nodig hebt om onder alle omstandigheden kalm te blijven.

20 juli is een mooie datum om hier wat meer over te schrijven. Dus vandaag geen filmpjes derhalve van de maanlanding, de eerste stap etc. maar een speech van de inmiddels 77-jarige Neil:



Ik zal proberen om morgen een filmpje van de crash te plaatsen op youtube.
-------------------
7 mei:

Filmpje geplaatst! Het is een stukje uit de TV-serie: "From the earth to the moon" van Ron Howard, Michael Bostik en Tom Hanks. Zie hieronder.

4 en 5 mei, John McCormick en Al Shepard

Ik ben zojuist terug uit Zevenhuizen alwaar ik met zowel vader als zoon (3 generaties dus) om 20.00 uur even stilstond bij het monument voor (onder andere) John McCormick. (Zie de website van de gelijknamige Zoetermeerse scoutinggroep en klik op 'de naam JMC' voor meer info over wie John McCormick was). Goed om te blijven stilstaan bij allen die gevallen zijn voor onze vrijheid en goed om te zien dat er jaarlijks veel kinderen op de been zijn tijdens de talloze herdenkingsbijeenkomsten op 4 mei.

Ik kijk alvast vooruit naar morgen. 5 mei is natuurlijk in de eerste plaats bevrijdingsdag. Op die (zater)dag in 1945 capituleerden de bevelhebbers van het 25e duitse leger in Hotel 'De wereld' in Wageningen. Eerst mondeling met een 'jawohl' en een dag later werd de capitulatie ondertekend.

Voor mij is 5 mei ook de dag van de eerste Amerikaan in de ruimte: Alan Shepard maakt op 5 mei 1961 een korte vlucht in een capsule genaamd:
'Freedom 7' (ook vanwege die naam onthou ik de datum wat makkelijker).



De vlucht duurt maar 15 min (het is niet meer dan een parabolische vlucht zoals die een kanonskogel beschrijft als deze schuin omhoog wordt weggeschoten) maar 'what a ride it is!'

In onderstaande filmpjes is de vlucht met ongeveer de helft ingekort.

Ten eerste de orginele beelden:



En de directe link hier .

Onderstaande remake heb ik er recent zelf opgezet:



(En de directe link hier).

Bekijk hoe prachtig de filmmakers het hebben nagemaakt! Iedere keer als ik het zie staat het kippenvel me op de armen. Dit stukje komt uit de TV serie: "from the earth to the moon" van Tom Hanks en Ron Howard. Ik kan iedereen aanraden om deze serie aan te schaffen (dat kan oa hier).

De hele serie is in hoge mate authentiek en geeft een prachtig beeld van de Amerikaanse ruimtevaart vanaf de spoetnik (4 oktober 1957) tot en met de Apollo 17 (19 december 1972).

Als laatste een foto van Al Shepard die genomen is op 25 maart 1963, de geboortedag van 2 van mijn andere helden: Jim Lovell ( Apollo 13) en mijn zoon Mark). Ze schelen exact 71 jaar....





Al Shepard stierf op 22 juli 1998.


Aanvulling 5 mei 2011: vandaag is het 50 jaar geleden. Nasa heeft ter gelegenheid van dit historisch feit een krater op Mars genoemd naar Alan Shepard. Klik hier
Ook brengt nasa speciale postzegels uit. Klik hier
En verder op de website van nasa een prachtige film van 9 min over Alan met commentaar van zijn dochters en collega's:

Pauli, Watson en Crick

1 min voor 12... nog net 25 april...
Dus kort de mededeling dat exact 55 jaar geleden Watson en Crick hun artikel gepubliceerd zagen over de helixstructuur van DNA.

En ook dat op 25 april 1900 een zeer slimme en uiterst kritische Wolfgang Pauli werd geboren. Pauli werd bekend vanwege zijn Pauli-principe: 2 electronen van een atoom kunnen niet dezelfde kwantumtoestand hebben. Volgens mij ontving hij daarvoor in 1945 de Nobelprijs (ik check dat een dezer dagen nog even...)

Klinkt interessant maar... wat hebben simpele zielen zoals wij er aan in ons dagelijks leven en zijn deze ontdekkingen/postulaten wel van enige invloed geweest op het heden?

Ik kom daar snel op terug, ga nu te kooi. Hieronder snel meer...

---------------------------------------------

wiskunde niet in alle profielen verplichten

Ik las zojuist dit bericht op de onderwijsnieuwsdienst.

Voor de verandering ben ik het eens met onze vertegenwoordigers:

Van Bijsterveldt gaat het bij studies als de PABO bovendien niet zo zeer om wiskunde, maar echt om rekenen. „En dat leren leerlingen in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De kunst is om te zorgen dat ze dat aan het eind van hun middelbare school nog weten.”

Ik riep altijd tegen mijn lln dat de 3 belangrijkste vakken zijn:

1- lichamelijke opvoeding
Goed voor zelfvertrouwen, concentratie ( = evenredig met fysieke conditie) en gezondheid

2- Nederlands
1 foutje in je sollicitatiebrief en je kans op je ideale baan en dus een goede invulling van 5/7e deel van de rest van je leven is verkeken. Zorg dat je je goed kunt uitdrukken in woord en geschrift.

3- Rekenen
Dagelijks proberen mensen in de boze buitenwereld je te belazeren. Doordat ik kan rekenen heb ik de afgelopen 3 jaar EUR 2500 netto bespaard (klungels bij grote, stroperige instanties als ENECO en de gemeente maken fouten die altijd in je nadeel zijn...). Controleer alles ihkv 'trust but verify'. Dat heeft mij al veel geld bespaard.
En het is handig om snel te kunnen checken of je bestelling bij de snackbar klopt, of de parameters in je hypotheek voordat je tekent (meestal voor 30 jaar).
Beide situaties hebben me 2 tot 20.000 euro ellende bespaard.

De rest is bijzaak. Laat duidelijk zijn dat het handig is om te weten wie Picasso was en wat 'barok' is, wat antisemitisme en nazisme is (en wat het verschil is), wie Goethe of Marsman of Komrij was, waarom we zuinig moeten zijn met de natuur etc etc.

Maar rekenen is echt essentieel. De truuc is inderdaad om ervoor te zorgen dat ze onthouden wat ze op vroege leeftijd leren. Dat kan op een aantal manieren:

- leerarrangementen
- zorgen voor verwondering
- individueel leren
- ict inzetten als middel om te leren
- repeteren (oefenen, oefenen, oefenen) todat ze er helemaal gek van worden.

Voor alles geldt dat een goede docent het verschil maakt. Wie heeft niet die geschiedenisleraar gehad die zo boeiend kon vertellen??? Of die leraar die je zelf liet kiezen HOE je wilde leren, etc.

Het mooie is dat als ze met een bepaalde basis doorgaan, ze mbv die basisvaardigheden complexere zaken aankunnen, verbanden gaan zien, een parapluview krijgen en juist daardoor gemotiveerd raken, zo is mijn ervaring.

Maar die basisvaardigheden.... die stampte ik er soms(!) gewoon in met veel uitleg en uitgebreid repeteren.

ict kan echter een goed middel zijn om basisvaardigheden bij te brengen. Zo hanteerde ik een volledige web-based lesmethode via www.natuurkundeleraar.nl met korte stukjes tekst, vragen en verdiepingsvragen. Leuk achtergrondje, leuke cartoons erbij en de lln waren erg enthousiast (gave site meneer! veel leuker dan een boek).

Kijk eens op de website van de kennisrotonde voor een bibliotheek met ervaringen van scholen over de inzet van ict in het olp.

... en mocht je als docent geen tijd hebben voor leerarrangementen, web-based / digitaal materiaal ontwikkelen, etc. Schaam je niet om ouderwets met ze te repeteren.
Dat blijft toch een belangrijk item in het leerproces en zeg nu zelf: wij zijn er destijds toch ook groot mee geworden??

Als ik verschillende onderwijskundigen hoor roepen: "de kids zijn niet veranderd tov 30 jaar terug", dan denk ik: dan kan het ook geen kwaad om af en toe gewoon eens ouderwets klassikaal te werken en te repeteren. Alleen maar leertuinen, groepswerk, projecten gaat ze ook vervelen, zo heb ik geleerd (mees: kunt u het niet gewoon voor de klas uitleggen???).
De afwisseling is voor volwassenen belangrijk in het werk, maar ook voor kids in de klas. Afwisseling sluit ook aan bij het feit dat leerlingen op verschillende manieren het beste kunnen leren. Zo hou je het voor iedereen interessant.

De kwaliteit van het rekenen moet echter wel omhoog. Ik maak me zorgen als de juf van mijn zoon vertelt dat je 3 niet kunt delen door 4 of als een 5V leerling 1/2 niet kan delen door 3/4 terwijl daar binnen 2 seconden moet uitkomen dat dat 2/3 is.

(ik erger me trouwens ook vreselijk als ik iemand hoor zeggen: "mijn gewicht is 62 kilo".... wie kan me vertellen welke 2 afschuwelijke fouten hier worden gemaakt??? lees anders binnen enkele dagen hier het antwoord)

16 juni 2008: FOUT-1:
Gewicht is een kracht, dus de eenheid moet 'Newton zijn'. In dit geval moet je zeggen: 'mijn gewicht is iets minder dan 620 Newton'.
FOUT-2:
kilo betekent 'duizend'. Dan ben je dus 62 000 .....
De goede eenheid van massa is de kilogram.

Dus het beste kun je zeggen: "Mijn massa is 62 kilogram".


BASIS BASIS BASIS.
Essentieel bij leren fietsen, honkbal, gitaar spelen, rekenen etc.
Een klein deel van mijn filosofie hieromtrent vind je op mijn site .

Grappig is dat we, als we 20 jaar niet meer op een fiets hebben gereden, we erop stappen en gewoon wegrijden. Ook gooide/ving ik afgelopen week voor het eerst in 14 jaar weer een honkbal. Ging als vanzelf! (als ik zo onbescheiden mag zijn.)

En zo zou het ook met rekenen moeten zijn, ook al is dat (ook voor mij als ex-docent nat/wis) veel saaier dan sport en muziek.
Die vaardigheid kan de kids gewoon ellende besparen. Want alles draait om geld, helaas.

Ik moet nog even Einstein (opnieuw) aanhalen (zie mijn blog van 18-4-08):
Quote: "Kinderen: maak je geen zorgen over je problemen met de wiskunde. Ik kan je verzekeren dat de mijne veel groter zijn."

Maar het allerbelangrijkste is dat je met een goede basis dit verhaal (net zoals ik) prima kunt volgen:



Want wees eerlijk: wie is er belangrijker dan Aad.
Quote: "Als ze naar mij luisteren, komt alles goed":

Foto's verongelukt klasgenootje op internet

BRON: www.nu.nl
Foto's verongelukt klasgenootje op internet
Uitgegeven: 22 april 2008 11:26

BRUSSEL - Een groepje Belgische pubers heeft foto's van een in het verkeer verongelukte klasgenoot op het internet gezet.

De foto's zijn gemaakt met een gsm toen de klas in het ziekenhuis afscheid kwam nemen van het dode lichaam van hun klasgenoot. De ouders zijn geschokt en woedend.

Het incident deed zich voor in het Vlaamse Turnhout, aldus de krant Gazet van Antwerpen dinsdag. De veertienjarige Paul Vanhoof was tijdens een fietstocht onder een tractor gekomen en ter plaatse overleden.

Mobiel

Zijn schoolklas mocht afscheid komen nemen in het ziekenhuis, waar de jongen lag opgebaard. Enkele kinderen namen vervolgens foto's met hun mobiele telefoon en zetten die later op internet. Op de foto's is ook te zien hoe andere kinderen foto's nemen van het dode lichaam van hun klasgenoot.
---

Een goed voorbeeld van waar mediawijsheid in de klas over zou moeten gaan.
Zoals ik al eerder blogde gaat het bij de kids van tegenwoordig niet om het gebruik van media maar om de wijsheid: hoe ga je bewust en kritisch om met die media in onze zo complexe wereld.

Ik kan me zo voorstellen dat een klasgenootje van Paul met alle goede gedachten en bedoelingen een foto maakt om diezelfde avond aan bijv. zijn ouders te laten zien. Er zijn gebeurtenissen genoeg te noemen waarbij dat geen probleem is.

De wijsheid zit 'em echter in het beseffen dat bij sommige gelegenheden je toestemming moet vragen om foto's en video's te schieten. Zeker als je de foto's niet alleen 's avonds aan je ouders wilt laten zien, maar ook nog eens op internet wilt plaatsen.
Voor mij als volwassene ligt dit voor de hand. Voor een kind niet.
Ze hebben onze hulp nodig bij het vergaren van deze wijsheid.


Hoewel er ook onder volwassenen aparte figuren bestaan:


Enfin, als volwassene zal ze wel weten wat ze doet.....
Hoewel, haar eerste reactie op de vraag "waarom doe je dit" is: "Ik weet het niet" ...evenals op de vraag: "heb je er nooit bij stilgestaan dat mensen alles kunnen doen met jouw foto's?"

Er is voor ouders en scholen genoeg te vinden over mediawijsheid .

Een prachtig product voor groep 6-8 van het basisonderwijs is (zoals ik al eerder blogde) het Diploma Veilig Internet (DVI).

Maar als je materiaal en ideeen zoekt voor het VO, kun je hier eens kijken.

Ik ben trouwens tzt benieuwd naar de reacties van mensen die de opleiding tot mediacoach hebben gevolgd. Al deze initatieven geven wel aan dat we het gelukkig belangrijk vinden om aandacht te besteden aan mediawijsheid.

Uiteraard wat filmpjes:

Ik kwam deze tegen op youtube en vond het best aardig:



Deel-2:


Volgens mij kunnen we onze kinderen prima de nodige mediawijsheid bijbrengen. Het gaat zoals gezegd namelijk niet om ict, internet of andere media, maar om de wijsheid.

Leerlingen geschorst na 1 april grap

BRON: www.nu.nl , Uitgegeven: 22 april 2008 11:22

---
HELMOND - Twee vwo-leerlingen van het Dr. Knippenberg College in Helmond worden van school gestuurd omdat ze op 1 april een met laxeermiddel gevulde wafel aan een docente hebben gegeven. De lerares raakte door het eten van de wafel ziek.

Waarnemend rector Horsten heeft dinsdag een bericht daarover uit het Eindhovens Dagblad bevestigd. Twee andere leerlingen zijn vanwege het incident geschorst. Horsten spreekt van een volstrekt misplaatste 1 aprilgrap.

"We accepteren niet dat de gezondheid van het personeel in gevaar wordt gebracht", zegt Horsten in de krant. De rector wil verder geen woorden meer vuil maken aan de kwestie.

De docente heeft aangifte gedaan. De politie neemt de zaak serieus en stelt een onderzoek in, aldus een woordvoerster.
---

Tja, moet ik nog reageren?? We zijn het toch met elkaar eens dat dit .......

Laat ik in plaats daarvan in de rest van mijn atrikel de jeugd proberen te inspireren door een voorbeeld te geven van 1 april-grappen die ik vroeger uithaalde.

DE OMLEIDING
Nodig: Oranje regenjas, oranje helm. Roodwit gestreept lint, pilonnen.

Uitvoering: Zet 's avonds een doorgaande rijbaan geheel af. Zeg tegen weggebruikers dat er even verderop een glaswagen is omgevallen en dat de weg volkomen geblokkeerd is.

Kies een punt waar:
- automobilisten gemakkelijk een alternatieve route kunnen kiezen met een omweg van hoogstens 1 minuut.
- de weg vlak na de versperring in een bocht loopt of waar het zicht op andere wijze versperd wordt, zodat automobilisten niet kunnen controleren of je verhaal waar is.

Bedenk dat het blokkeren van het doorgaande verkeer zonder vergunning strafbaar is.
In mijn geval bleef het echter bij het keurig thuisbrengen door de politie, het inleveren van de benodigdheden en een wasbeurt van de oren door mijn vader.
Als kind van 16 kwam ik er dus goed mee weg, als volwassene kun je (ook op 1 april) als het tegenzit rekenen op een bekeuring.

Ik ken er nog vele die ik vroeger met succes heb uitgevoerd (mocht je interesse hebben...).

In de tijd van mijn vader waren er ook goede (waar hij zelf aan heeft meegedaan...):

- het beeld van Paaseiland dat aanspoelde op het strand van Zandvoort (1962)
- het inpakken van de TV met alufolie als afweer tegen de controledienst op zwartkijkers (1969)

Lees hier meer over deze grappen.

En op het web is inspiratie genoeg op te doen:
http://1april.startpagina.nl/

Ook hier staan leuke en minder leuke grappen tussen. Belangrijk is altijd om je te verplaatsen in degene(n) bij wie je de grap wilt uithalen. Zou jij het waarderen als iemand de grap bij jou zou uithalen??

The old ones are the best ones:





Deze zag ik (indirect) op de blog van Raoul Teeuwen:


... kan ook een leuke grap zijn (of bijvoorbeeld een opdracht in de bovenbouw van het VO.)

En onderaan foto's van van een eindexamengrap (stunt). De afdelingsleider vindt zijn (volledig werkend) kantoor terug op de gang, een leslokaal is geheel naar buiten verplaatst. En de concierge??? Hij deed vrijwillig mee. Ik ken hem persoonlijk en
ik kan je vertellen dat hij het prima vond allemaal.

WEES CREATIEF!!! Er is genoeg te verzinnen.

ode aan Toon

"Te leven is een gunst,
te weten hoe een kunst."


Opnieuw een bijzondere dag vandaag want opnieuw is het een held van me die vandaag precies 8 jaar terug is overleden.

Toon Hermans was/kon veel: Clown, ouwe hoer, volkshumorist, schilder, dichter, zanger, cabaretier...
maar Toon Hermans is voor mij de beste entertainer ooit omdat hij als geen ander wist te vermaken op hele eenvoudige, zuivere wijze.
Zijn humor is tijdloos, zo concludeer ik als ik zijn shows weer bekijk.
Zijn acts en grappen zijn van bijzonder hoog niveau. Hoe meer ik ernaar kijk, hoe meer ik ontdek. Dat proces van ontdekken begon voor mij al op jonge leeftijd met een audio-taperecorder waarop mijn vader enkele onemanshows had opgenomen. Later kwamen daar de avonden bij voor de buis.



Er is genoeg informatie te vinden over Toon, in het bijzonder op zijn prachtige en vernieuwde website, beheerd door nabestaanden.

Als je rechts in dit venster bij mijn helden kijkt, staat er een link naar een fimpje. Dit is opgenomen tijdens het AVRO-muziekgala op 30-12-2006 genaamd: 'ode aan toon'. Mocht je een echte fan zijn, hou de zakdoek in de buurt...
Een ander stukje uit dit gala staat hier .

Aan fragmenten uit zijn onemanshows geen gebrek op youtube, maar als je de volledige collectie wilt hebben dan kan ik je deze aanraden.

Als laatste een unieke foto, genomen in Carre:




"Sterven doe je niet ineens
maar af en toe een beetje.
En alle beetjes die je stierf,
't is vreemd maar die vergeet je.
Het is je dikwijls zelfs ontgaan.
Je zegt ik ben wat moe.
Maar op 'n keer dan ben je aan
je allerlaatste beetje toe."

Sterfdag Albert Einstein

Vandaag (18 april) is toch een beetje een aparte dag voor me omdat het vandaag exact 53 jaar geleden is dat een van mijn helden en een briljant wetenschapper overleed:
Albert Einstein.

Tijdens mijn opleiding van 88-93 kreeg ik vooral te maken met wat wetenschappers tot op heden hebben bedacht en op papier gezet (hoewel: de snarentheorie is niet gepasseerd tijdens de opleiding, noch dat zwarte gaten niet zwart zijn).

Pas na mijn opleiding, toen ik in de klas de routine kreeg en de lessen minder tijd en energie kostten, ben ik me gaan verdiepen in de wetenschappers zelf: wie waren ze, in welke tijd leefden ze, wat speelde er in die dagen, kenden ze elkaar, hoe maakten ze van elkaars inzichten gebruik, enzovoort.
Eigenlijk vind ik dat nog steeds even boeiend als de inhoudelijke materie zelf.

Er is genoeg over Einstein te vinden dus ik ga hier geen biografie neerzetten. Wat wel aardig is, is om wat voorschoolse beelden weg te nemen en wat interessante informatie te geven.


- Einstein was helemaal niet slecht op school (het Luitpold Gymnasium in Munchen). Hij had prima cijfers en heeft nooit een onvoldoende voor wiskunde gehaald.
Waar hij wel moeite mee had was de wijze van onderwijs. Quote: "Het ergste lijkt het mij wanneer een school voornamelijk met behulp van vrees, dwang en kunstmatige autoriteit werkt. Een dergelijke behandeling vernietigt het gezonde levensgevoel, de oprechtheid en het zelfvertrouwen van de scholier. Dat brengt onderworpen onderdanen voort."

- Einstein was niet de meest slimme wetenschapper. Hij was echter een intuitieve, creatieve out-of-the box denker die bestaande informatie koppelde en op zo'n bijzondere wijze gebruikte dat het m.i. een aantal van de meest briljante denkbeelden in de geschiedenis heeft opgeleverd, nog lang voordat deze denkbeelden bewezen konden worden. Voorbeelden zijn: de relativiteitstheorie, het foto-electrisch effect, de gedachte dat licht bestaat uit ruimtelijk aanwijsbare energiekwanta, het dualistisch karakter van straling en het zien van dualisme als 1 geheel, een kwantumtheorie van de soortelijke warmte, de kwantumstatistiek (hoewel onbewust geschapen), etc.

- Einstein was in 1e instantie geen theoreticus. Tijdens zijn opleiding aan het Polytechnikum in Zurich (1896-1900) was hij in het begin juist vaak in het lab te vinden.

- Einstein was geen groot wiskundige. Quote: "Kinderen: maak je geen zorgen over je problemen met de wiskunde. Ik kan je verzekeren dat de mijne veel groter zijn."

- Einstein heeft het nooit gehad over fotonen. Hij noemde ze 'energiekwanta'.
Quote: "50 jaar nadenken heeft mij niet dichter bij de vraag 'wat zijn lichtkwanta?' gebracht. Tegenwoordig denkt iedere schooier het antwoord te kennen."

- Einstein heeft nooit de Nobelprijs ontvangen voor de relativiteitstheorie. In november 1922 kreeg hij in Göteborg de nobelprijs (van 1921) voor het foto-electrisch effect (uiterst eenvoudig weergegeven door: E (max) = h·v- P) en zijn bijdrage aan de theoretische natuurkunde.

- Doorgaans was het zo dat wetenschappers in het lab ontdekkingen deden waaruit een theorie of wet ontstond (die sterker werd naarmate meer proefnemingen de wet bevestigden). Einstein begon doorgaans omgekeerd: hij formuleert een hypothese,denkt na over mogelijke gevolgen ervan en komt dan op een idee over hoe de hypothese in het lab getest (bewezen/ontkracht) zou kunnen worden.
Einstein bedacht het mechanisme van het foto-electrisch effect (pas in 1914 bewezen door Robert Millikan) en de relativiteitstheorie in een tijd dat deze gedachtenexperimenten nog niet bevestigd konden worden middels proefnemingen. Ook durfde hij bestaande fundamenten te ondermijnen: de electromagnetische theorie van Maxwell stond als een huis. Einstein roept begin 1900: "Een lichtstraal bestaat uit een eindig aantal energiekwanta die..."

Meer info? Ik kan je twee boeken aanraden:

Niks Relatief - Vincent Icke

Quanten en relativiteit - Silvio Bergia

Einstein in beeld:







Als laatste: iedereen kent wel de foto van Albert Einstein met de tong uit de mond en/of het haar dat naar alle kanten uitsteekt.
Ook deze is denk ik bekend:




Als dat slaat op creatief, veelzijdig, verwonderend, intuitief, dan is dat juist.
Dat Einstein een slimmerik was, is ook duidelijk.
Einstein was echter heel bedachtzaam van aard. En sociaal? Zeker richting zijn vrienden (Besso, Habicht) of mensen tegen wie hij opkeek (Lorentz).
Maar Einstein beschreef zichzelf in zijn nadagen als een eenling. In een brief (!) aan zijn vrouw Mileva schrijft hij in 1913: "Als je bij me wilt blijven, moet je zorgen dat je me niet lastig valt."

Enfin, als dit soort foto's en verwijzingen indirect bijdraagt aan de interesse voor Einstein en de wetenschap, vind ik dat best. Ik zie hem echter liever anders, zoals op de foto bovenaan deze pagina.

Vincent Icke op Thorbecke Voortgezet Onderwijs

Gisteren was een van mijn helden: Vincent Icke, op bezoek bij mijn ex-studiegenoot en maatje Roeland die als docent natuurkunde werkzaam is op het Thorbecke VO in Rotterdam.

Hier zijn verslag:

15-4-2008: Vincent Icke geeft gastles op Thorbecke-lyceum

"Vincent Icke zat vanochtend al heel vroeg in de docentenkamer met zijn laptop, bezig met zijn presentatie. Hij heeft 2x 45 minuten een verhaal gehouden over Christiaan Huygens, die hij erg bewondert. Huygens is volgens Icke de grondlegger van de klassieke mechanica, en niet, zoals velen denken, Newton. Verder kwamen aan bod: de beginselen van de relativiteitstheorie, impulsbehoud, snelheid en versnelling, de F-ring van Saturnus en een stukje Kepler.

Er waren er een paar leerlingen bij die hem kenden van de TV en/of van een van zijn boeken. Ze waren erg enthousiast en
sommige leerlingen hebben in de pauze leerlingen van andere klassen geronseld om er ook bij te zijn.

Vincent Icke toont zich een aardige, vriendelijke en rustige man in de omgang, die de tijd neemt om vragen te beantwoorden. Bovendien is hij voor de klas een zeer bekwaam spreker en verteller. Mijn ervaring met sommige gastlessen door hoogleraren is dat veel leerlingen na 20 minuten de concentratie opgeven, maar ditmaal hingen ze 90 minuten aan zijn lippen."
--------------------

Dat klinkt goed en dat was het ook! Ik heb Vincent zelf ook wel eens mogen ontmoeten op de jaarlijkse Woudschotenconferentie (waarover ik al eerder blogde )

Het klopt inderdaad dat hij behalve een hoop kennis ook een goed verhaal heeft en het smeuiig kan brengen.

Ik heb wat links en info verzameld:

Enige interessante boeken van zijn hand:

- Niks relatief
- Christiaan Huygens in de onvoltooid verleden toekomende tijd

Zijn biografie vind je hier.

Zijn webstek hier

En (natuurlijk) een youtube:


Ik hoop zijn toestemming te krijgen voor het plaatsen van nog wat foto's en zijn presentatie van gisteren. Die zal ik dan evt later toevoegen.

Zwart gat in melkwegcentrum is niet altijd zo rustig

BRON: astronieuws.nl (Eddy Echternach)

Sterrenkundigen hebben, met behulp van Amerikaanse, Japanse en Europese röntgensatellieten, vastgesteld dat het superzware zwarte gat in het centrum van ons Melkwegstelsel zich niet altijd zo rustig houdt als nu.
Dit zwarte gat, dat de aanduiding Sagittarius A* heeft, bevat enkele miljoenen zonsmassa's aan materie.
Maar anders dan soortgelijke zwarte gaten in andere sterrenstelsels is het maar een zwakke bron van straling. Die rust is echter maar schijn: niet zo heel lang geleden heeft er in het melkwegcentrum een grote uitbarsting plaatsgevonden, en het lijkt erop dat het zwarte gat alleen maar bezig is daarvan te herstellen.
Uit röntgenwaarnemingen die tussen 1994 en 2005 zijn verzameld, blijkt namelijk dat een grote gaswolk die zich op 300 lichtjaar van het melkwegcentrum bevindt aanzienlijke helderheidsfluctuaties vertoont.
De waarnemingen wijzen erop dat het zwarte gat en zijn omgeving nog maar drie eeuwen geleden een miljoen keer zo veel straling produceerden dan nu.
Volgens de onderzoekers is het denkbaar dat zich op dit moment weer nieuwe materie bij het zwarte gat ophoopt, en dat er op enig moment een nieuwe grote uitbarsting optreedt.
--

--

Startpagina ict-coordinator

De Internetwijzer voor de ict-coördinator is een complete start-pagina voor de ict-coordinator in het onderwijs met vele verwijzingen naar handige tools, video, lesideeën, filtering en bescherming, digitaal pesten, enzovoort.

Bron: onderwijsnieuwsdienst

Naamgever van het zwarte gat overleden

Naamgever van het zwarte gat overleden

NEW YORK - De 'vader' van het zwarte gat, de Amerikaanse natuurkundige John Archibald Wheeler, is overleden. De gerenommeerde wetenschapper gaf in 1967 de naam zwart gat aan een hemellichaam met zo veel zwaartekracht dat zelfs licht er niet aan ontsnapt.

Wheeler, die op 96-jarige leeftijd stierf aan de gevolgen van een longontsteking, werkte nog samen met Albert Einstein en Niels Bohr.

Hij had een grote invloed op de ontwikkeling van de algemene relativiteitstheorie. In 1939 ontdekte hij samen met Bohr een model om de kernsplitsing te verklaren.

(c) ANP

Zojuist las ik op hyves een bericht van mijn oud-collega Simon Trommel.

Ik herken de zaken die hij beschrijft. Ik zou er uren over kunnen bloggen. Het lijkt me beter als anderen reageren op zijn verhaal.

Ik wil iedereen wijzen op de vpro thema-avond: "voor de klas" uit 2005.
Ik vond het eveneens zeer herkenbaar en indrukwekkend. De 3 uur durende TV-documentaire staat geheel online. Klik hier om naar de pagina te gaan alwaar je de TV-uitzending kunt bekijken. Na ongeveer een uur kom je er achter wat er aan de hand is met de docenten waar je de eerste 60 min naar hebt zitten te kijken. Ze hebben allemaal iets gemeen...... ben je docent?? Ga er dan echt even voor zitten...

de 3 sneetjes

Zojuist las ik dit bericht op de website van alom gerespecteerd wetenschapsjournalist Govert Schilling. Het betreft een computersimulatie van het 'botsen' (wat mij betreft geen juist woord maar hoe moet je het dan noemen... samengaan??) van 3 zwarte gaten.

Ik vind 1 zwart gat al verontrustend maar als ze samenkomen... wat voor ellende staat ons dan te wachten.

Dat dit gebeurt is echter een feit. Als sterrenstelsels 'botsen' zullen de zwarte gaten die de kern vormen elkaar wel weten te vinden (ik blijf toepasselijke synomiemen zoeken voor 'botsen').

De titel deed me echter denken aan een verhaal van mijn vader. Hij vertelde me dat hij in dienst met zijn maten regelmatig een restaurantje in de buurt bezocht waar je heerlijke pannenkoeken kon eten. Het restaurant werd gerund door een vader met 3 leuke dochters. De soldaten gaven het restaurant de bijnaam: "de 3 sneetjes".

Ik schaam me niet voor het leggen van deze verbinding tussen pure wetenschap en menselijke zonden.

Wetenschappers zijn net gewone mensen, ze gokken (lees hier) en vooraanstaand wetenschapper Stephen Hawking beschrijft in zijn boek hoe hij het wel/niet bestaan van zwarte gaten schaamteloos misbruikt voor een weddenschap met als doel het verkrijgen van een gratis jaarabbonnement op Penthouse.

Aantal digitale schoolborden in één jaar verviervoudigd

Geen recent nieuws (25 maart is alweer 2 weken terug) maar wel interessant nieuws op de site van Kennisnet over de groei van het aantal digiborden in het onderwijs .

Er staat een doorlink naar het rapport maar als je snel een beeld wilt hebben,
hier het factsheet.

Er staan vooral percentages. Hier wat getallen zodat de percentages meer betekenis krijgen:

PO: ong 7600 scholen, ong 8000 vestigingen
VO: ong 664 scholen, ong 1500 vestigingen

(dit soort getallen zijn eenvoudig opvraagbaar via de website van het CBS)

Even alleen naar het PO kijkend: 7600 scholen, 48% daarvan is 3648 x 2,5 borden per school is 9100 borden die er nu kennelijk al hangen.

8 lokalen gemiddeld per gebouw (?is dat reeel?) dus er kunnen 8000 x 8 = 64000 borden worden opgehangen.

Markt genoeg voor de leveranciers!

Bedenk dat de getallen obv steekproef tot stand zijn gekomen en dus een grote foutenmagre bevatten. In het totaal zijn ongeveer 1900 mensen bevraagd. Zie voor meer details het onderzoeksrapport

Enig idee hoeveel mensen er op de scholen werkzaam zijn? Ook die info via het CBR.

Hier wat cijfers:

PO:
- aantal leerlingen: 1.600.000
- aantal docenten: 185.000 (40K is man)

VO:
- aantal leerlingen: 950.000
- aantal docenten: 169.000 (88K is man)

Als laatste: ik heb nooit met een digibord voor de klas gewerkt.
Als docent natuurkunde vond ik het heerlijk om een 'mooi bord' te maken, gestructureerd volgeschreven met prachtige vraagstukken.

Ik hou van vernieuwingen maar als ik dit artikel uit het NRC lees dan herken ik helemaal de sfeer die wordt geschetst.

Mijn gekeurd/subjectief oordeel als wetenschapper:

leve het digibord!!!!.... behalve bij natuurkunde ;-)


Zonder gekheid: ik denk dat er wel 88 manieren zijn om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Sommige zijn niet reeel / haalbaar, andere maatregelen helpen wel. Ik denk dat de inzet van digiborden in het onderwijs / onderwijsleerproces een bijdrage kan leveren aan die kwaliteitsverbetering. Maar de kern blijft voor mij altijd: "Goed onderwijs begint bij de docent."

Didactisch gebruik van interactive schoolborden

Ik zag zojuist op de site van de onderwijsnieuwsdienst een link naar een cursus over didactisch gebruik van digiborden.

Ik weet dat de meeste leveranciers van digiborden zelf cursussen aanbieden waarbij behalve de knoppen en handigheden ook de 'kunst van het onderwijzen' (kortweg didactiek genoemd) met het digibord aan de orde komt.

Ik weet ook dat vaardige ervaren docenten binnen een onderwijsgroep zelf intern cursussen geven aan collega's die met een digibord beginnen.

Dit was echter de eerste commerciele cursus die ik tegenkwam van een onderwijsinstelling, die een algemeen (bordoverstijgend) karakter heeft en ingaat op de didactiek van het bord.

Ik laat me graag informeren of:

- er nog meer onderwijsinstellingen of commerciele partijen zijn die het onderwijs ondersteunen dmv het geven van digibordcursussen, anders dan de leveranciers
- deze cursus voor cursisten heeft opgeleverd wat ze ervan verwacht hadden (dat hoor ik graag na 4 juni aanstaande).

Een snelle zoektocht leverde op:
1- easyteach
2- QLict

Van 1 zeg ik: daar zal het accent waarschijnlijk liggen op de easytech-bordonafhankelijke software en de inzet van die software.

Van 2 zeg ik: ziet er interessant uit. Het bedrijf voldoet ook aan de kwaliteitsregeling ict bedrijf voor het onderwijs, een initiatief van Ictopschool (thans Kennisnet).

Ik ben benieuwd naar meer cursustips als het gaat om de didactiek van het digibord!

16 juni 2008: ik zag zojuist een bericht van Wim Karreman op de scholenlijst , waarin hij zegt dat op de website van bic-ta ook een scholingsaanbod staat.

Hier een filmpje van een enthousiaste maar zeker ook kundige pionier dat m.i. aansluit bij het onderwerp.



Ik kwam deze leerkracht gisteren tegen op het 6e didactiek en ict congres in Ede.

Ik sprak daar ook kort met een collega-wetenschapper die werkt op de UVA. Het viel hem op dat de verhouding deelnemers / commerciele partijen niet in balans was (relatief weinig deelnemers van scholen).

Op zich een gemiste kans want er was weer genoeg te leren. Maar als ik zie dat deelnemers meer dan EUR 200,- moeten neertellen voor een dagje, kan ik me er wel wat bij voorstellen. Er is op school wel een nascholingsbudget maar ik vraag me toch af of de centen dan voor een drempel zorgen. Of is het tijdgebrek? Onwetendheid? Ook reacties hieromtrent zijn welkom.

groet,

Richard

rechtszaak om zwarte gaten

Mijn oud-collega Raoul Teeuwen wees me op dit artikel.

In het kort: enkele wetenschappers zijn bezorgd over het feit dat de LHC ingezet gaat worden om een minescuul zwart gat te maken. Ze vrezen dat er een kettingreactie ontstaat waardoor de Aarde opgeslokt zal worden.

Mijn bescheiden mening:
- ze zoeken aandacht (dan zijn het geen echte wetenschappers) e/o sensatie
- het zijn inderdaad doemdenkers of het zijn: 'scientists gone bad'

Ik heb de kennis niet paraat (zal dus even moeten googlen) maar een zwart gat kan maximaal 3 eigenschappen hebben:

- massa
- electrische lading
- draaiing

Waarbij de eerste grootheid het belangrijkste is. De 'omvang' van een zwart gat wordt bepaald door zijn (haar? ;-) ) massa: hoe groter de massa, hoe 'groter' de waarnemingshorizon van het zwarte gat.


In de meeste gevallen gaat men uit van een zwart gat dat alleen massa heeft, een zgn Schwartzschild zwart gat.

Het zwarte gat dat men wil maken met de LHC is dermate klein qua massa en zal dermate kort bestaan (miljardsten van seconden?) dat de mensheid niet bang hoeft te zijn voor desastreuze gevolgen.

Filmpjes:

Nederlands
(voor bovenbouw-docenten natuurkunde een bekend filmpje uit de reeks: klassieke mechanica, waarvan veel via youtube beschikbaar is!):




Engels:






Animaties hier.


Wat mij betreft geen paniek... op korte termijn hebben we andere zorgen, zoals ik al eerder blogde.

1e Lions Congres Lero's exact Zwolle

Vandaag was ik als spreker aanwezig op het 1e Lions congres op de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Georganiseerd voor en door studenten nat/schei.

Doel: kennismaken met studiegenoten uit het hele land. Kennis/ervaring uitwisselen over lesaanpak, portfolio, competenties en assessments, enzovoort.

Ik gaf een presentatie over digiborden in het onderwijs. Mocht je die willen bekijken, hij staat hier.

Dat dit soort bovenschoolse bijeenkomsten meerwaarde hebben lijkt me duidelijk: netwerken, leren van elkaar, bagage opdoen tijdens workshops, etc.
En zeker wat de exacte vakken wis/nat/schei betreft is het zeer verstandig dat zowel docenten als studenten van lero's de samenwerking zoeken. Vergeet niet dat de komende paar jaar 13.500 docenten het VO verlaten, waarvan zo'n 4.500 een exact vak geven. Samenwerking leidt tot deskundigheidsbevordering en enthousiasme. En dat is (samen met nog een pakket andere maatregelen) nodig om ervoor te zorgen dat meer scholieren voor een technische vervolgopleiding kiezen. Multinationals als Shell (zie bericht van 19-1-05) en Philips zitten te springen om dit soort mensen.

PO
Het belangrijkste vind ik dat Ict op school (thans geintegreerd in Stichting Kennisnet) in het PO reeds bewezen heeft dat 'Samen Deskundiger' werkt! (Lees hier meer.)
Het kookboek 'Samen Deskundiger' blikt terug op het eerste jaar van dit traject.

In de afgelopen 3 jaar zijn er in het PO zo'n 280 samenwerkingsverbanden ontstaan of versterkt. Hier kun je zien waar ze zich bevinden.

VO
In het VO is in september 2006 het ambassadeursprogramma gestart.
Ook dat is een succes gebleken. Er zijn op dit moment zo'n 225 ambassadeurs aangesteld die een aantal maal per jaar bijeenkomen, samenwerken, leren van elkaar en hun opgedane (ict-)kennis en vaardigheden actief de school in brengen.

PABO
In het jaar 2006-2007 zijn de Fontys Pabo Eindhoven, Hogeschool Domstad en de Pabo Thomas More het project 'Samen Deskundiger met de Pabo' samen met een aantal scholen gestart. Dit project op het gebied van deskundigheidsbevordering is in het schooljaar 2007-2008 opgeschaald. De drie startende pabo’s zijn de coördinatiepunten geworden.
Lees hier meer over 'Samen Deskundiger met de Pabo' e/o bekijk dit document.

Of beluister hier een interview met Elleke Verwaijen van het expertisecentrum ict van de hogeschool Domstad Utrecht over haar ervaringen met het traject samen deskundiger.



LERO
Op de lerarenopleiding moet de basis worden gelegd voor het didactisch gebruik van ict in het onderwijs. Om hieraan een bijdrage te leveren, is Kennisnet in opdracht van het Ministerie van OCW een pilot gestart om de ict-deskundigheid bij lerarenopleidingen te bevorderen. Lees hier meer over samen deskundiger met de lero.

Google eens op samen deskundiger!

Een belangrijk item is dus wat mij betreft: samenwerking, leren van elkaar en zo samen deskundiger worden.

Bovenstaande opsomming van activiteiten zijn natuurlijk ict-gerelateerd, maar de aanpak middels 'samen deskundiger' is wat mij betreft ook algemeen bruikbaar / van toepassing.

Ik moedig de organisatoren van het Lions-Congres dan ook aan om hier een jaarlijks terugkomende bijeenkomst van te maken en te kijken hoe e.e.a. nog verbeterd kan worden.

Studenten die workshops geven en ook volgen is natuurlijk een goede aanpak. Stel de dag verplicht voor alle (1e en 2e jrs?) nat/schei studenten van alle lero's. Beloon ze met een keuzepunt. Laat ze verslag doen van de workshop die ze volgen en verzamel de verslagen. Publiceer ze schooloverstijgend op het web zodat een mooie bibliotheek ontstaat. Moedig dus ook studenten aan om zelf workshops te geven. Ook studenten kunen schooloverstijgend van elkaar leren.
Nodig ook sprekers uit van naam op gebied van onderwijs, wetenschap en ict.

Met een goed verhaal en een goed plan kan er vast nog ergens subsidie worden verkregen ook!

Overigens is de jaarlijks terugkerende Woudschoten-conferentie in Noorwijkerhout ook de moeite waard voor studenten natuurkunde.
Behalve een uitstekende organisatie en steeds weer boeiende workshops heb ik ook het genoegen gehad om aldaar mensen als Vincent Icke , Govert Schilling en Michiel van den Broeke te mogen ontmoeten.

“Coming together is a beginning. Keeping together is progress. Working together is success.”
(Henry Ford)

Samen deskundiger werkt!