hierogliefen en ict

In het oude Egypte ontstond zo’n 5000 jaar geleden een beschaving die zijn tijd ver vooruit was. Wie kent er niet de grote piramides en de sfinx, het dal der koningen of de tempels bij Aboe Simbel.


Maar ook het schrift dat de Egyptenaren gebruikten was voor die tijd zeer ontwikkeld.
Schrijven deden de oude Egyptenaren niet met letters, maar met kleine tekeningen, hiërogliefen genaamd. Een soort pictogrammen zoals die ook op het bureaublad van een computer te zien zijn. (...nu weet u waar ze vandaan komen...)
Er waren zo’n 850 tekens, bestaande uit tekens van mensen, dieren, planten en dingen.

Het hiërogliefenschrift is lastig te doorgronden. Er zijn veel tekens die erg op elkaar lijken maar toch iets anders betekenen. Een hieroglief kan soms een woord voorstellen, maar soms ook een letter of een klank. Een schrijver uit die tijd moest minimaal 5 jaar studeren en moest al die hiërogliefen uit zijn hoofd kennen! Ook tegenwoordig is het leren van de hiërogliefen een belangrijk onderdeel van de universitaire studie egyptologie, en dus niet voor iedereen weggelegd.

Er is in de afgelopen 5000 jaar veel kennis verloren gegaan, maar gelukkig zijn er nog veel tempels, graven en voorwerpen bewaard gebleven waarop hiërogliefen staan. De meeste voorwerpen zijn verspreid over musea over de hele wereld. Als je 25 jaar geleden hiërogliefen wilde leren, moest je bij wijze van spreken de hele wereld over reizen om al die voorwerpen te bekijken (of je moest iemand weten die zo vriendelijk was om er een foto van te maken en die per post aan je op te sturen).
Gelukkig hebben we tegenwoordig de computer waarmee we musea over de hele wereld kunnen bezoeken, zonder er zelf naar toe te gaan.
Met een paar klikken op bijvoorbeeld de website van het Britisch Museum of het Rijksmuseum van Oudheden kunnen we de collectie van zo’n museum bekijken en dus ook de prachtige hiërogliefen op de vele voorwerpen. Kijk maar eens hier.
De pc is ook handig om snel hiërogliefen te ‘schrijven’: met één druk op de knop komt het juiste hiëroglief te voorschijn. Dat bespaart egyptologen een hoop tijd!


Ik geef workshops 'hiërogliefen en ict’ waarbij leerlingen van groep 7/8 t/m 6 VWO de basis leren van het hiërogliefenschrift. Ze bezoeken online het Rijsmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden en nemen een kijkje in een klein deel van de collectie die te maken heeft met het hiërogliefenschrift. Met enkele speciale computerprogramma’s leren ze hun eigen naam in hiërogliefen schrijven en schrijven ze op de pc de namen van enkele bekende farao’s. De eindopdracht is het gezamenlijk vertalen van de hiërogliefen op een stuk uit de collectie van het RMO.

Dit is slechts een voorbeeld van een speciaal hierogliefen-programma dat ik heb ontwikkeld voor leerlingen van groep 7-8 t/m 6 VWO. Het programma is in het bijzonder geschikt voor bijvoorbeeld plusprojecten voor HAVO/VWO leerlingen of hoogbegaafde- of snellerende kinderen vanaf groep 7-8 van de basisschool. Maar ook trainingen aan gehele klassen zijn mogelijk. Het traject kan bestaan uit 1 tot wel 20 lessen en gekozen kan worden om de computer wel of juist niet te gebruiken. Optioneel is een bezoek aan het RMO waarbij tijdens een speciale rondleiding enkele stukken worden bekeken en vertaald, zodat de leerlingen hetgeen ze geleerd hebben in de praktijk kunnen brengen.

Kijk op mijn website www.egypteopschool of www.hierogliefenopschool voor meer informatie over hierogliefen (of andere onderwerpen van het oude Egypte) bij u op school. Als u interesse heeft in Egypte op school, neemt u dan contact op via het contactformulier op de website www.egypteopschool.nl