Einstein, the universe en de rest

[de shift-toetsen van mijn laptop weigeren regelmatig dienst, dus zo nu en dan geen hoofdletters aan het begin van de zin, '/' ipv vraagtekens, etc.]

Allerlei zaken komen samen de laatste dagen......

Vandaag vroeg een jonge collega van de zwemschool me na de zwemlessen: "wat is jouw theorie over het heelal. Denk jij dat het oneindig is? Ik denk van wel!!"
[Ik straal kennelijk uit dat ik zeer regelmatig over
dat soort vraagstukken nadenk ;-) ]
Deze vraag is mij al wel 100 keer gesteld, zowel in het onderwijs als daarbuiten.
Er is geen goed of fout antwoord in deze, maar het is wel belangrijk dat zo'n vraag niet wordt beantwoord met een 'we weten het niet'. Beter is om te vertellen wat we op dit moment weten/denken en dat zo eenvoudig mogelijk [ ockham, koot en bie, einstein * ] te verwoorden.

Wetenschappelijke theorieen worden sterker naarmate ze door meer en meer waarnemingen worden bevestigd. Daarom dacht ik ook: "gelukkig!!...", toen ik gisteren dit artikel las. Het zou vreselijk geweest zijn als mijn held na 103 jaar ongelijk had gehad, maar opnieuw bewijzen waarnemingen zijn gelijk (dwz ze versterken zijn theorie weer een beetje).

Wat het heelal betreft vertelde ik mijn jonge collega het volgende: "Stel, ik stuur je nu weg richting het noorden, met een grote rugzak met eten en drinken. Ik blijf hier staan.... Het zal even duren maar waar kom je uiteindelijk weer uit?? Juist: je tikt me op een gegeven moment weer van achter op de schouder want je bent helemaal rond de aarde gelopen. VRAAG-1: is de Aarde oneindig groot?? Nee, want anders had ik je nooit meer terug gezien. 40.000 km lopen is een hoop maar er komt een einde aan.
VRAAG-2: Ben je onderweg een soort rand of ander 'einde' tegengekomen waar je van af kon vallen in de gruwelijk zwarte leegte?? Antwoord: nee.
Zo is het ook met het heelal; het is niet oneindig groot maar toch kom je nooit een soort rand/einde tegen. misschien kom je op een gegeven moment weer terug waar je begonnen bent en tik je me opnieuw op de schouder. Helaas is die kans wat kleiner... de tocht is zo lang dat het heelal al lang niet meer bestaat voordat je je 'rondje' in het heelal hebt afgemaakt. Het heelal heeft namelijk WEL een begin en (waarschijnlijk) ook een einde in de tijd.


{deel 2 t/m 5 van bovenstaand filmpje staan ook op youtube.}


Het artikel dat ik hierboven aanstipte verscheen op 20 november.... en dat valt prachtig samen met de geboortedag van Edwin Hubble die eind jaren 20 met zijn ontdekking aangaande de roodverschuiving van sterrenstelsels een belangrijke basis legde voor onze huidige theorie van het heelal.

Wat Einstein betreft, begin deze week las ik een artikel in het blad 'leidraad' van de universiteit van leiden. Ik heb het, met vriendelijke toestemming van de rechthebbenden, HIER voor u neergezet ( > 4MB dus even geduld...)
Einstein kwam er graag vanwege zijn goede band met Ehrenfest en Lorentz. Een paar jaar terug werden er nog documenten van Einstein ontdekt in de Ehrenfest-bibliotheek van Leiden.

De tweede vraag van mijn jonge collega ging over het bestaan van dimensies. Dat verhaal bewaar ik voor een volgende keer...

Als laatste de mededeling dat ik een prijs heb gewonnen op www.ikwilietsleren.nl voor dit filmpje dat ik 20 jaar geleden al maakte. Hij staat ook op youtube:


Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik ben de magere lat met de spuuglok en de foute rode blouse....

------
*
Ockam; alles wat KAN worden weggelaten, MOET ook worden weggelaten
Einstein: maak zaken zo simpel mogelijk, maar niet simpeler
Koot en Bie ; leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel