donderdag 9 april 2009

IPON award voor plazaschool.nl



Gisteren was ik aanwezig op de IPON. Ik gaf samen met Frank Tijhuis van Gamebasics een presentatie over Plazaschool









Deze schoolversie van plazachallenge is een online ondernemingsspel waarin leerlingen spelenderwijs leren over verschillende aspecten van het ondernemersschap. Leerlingen ervaren hoe het is om zelf een winkel te beginnen. Ze sluiten een lening af, huren winkels, doen inkopen, nemen personeel aan, maken reclame, enzovoort. Dit alles met als doel zoveel mogelijk producten te verkopen in hun winkels en zoveel mogelijk winst te maken. Dat levert punten op: hoe beter het ondernemersschap wordt uitgevoerd, hoe meer punten dat aan het eind van elke speelronde oplevert.
Door middel van ranglijsten, rapporten en een competentieprofiel wordt vervolgens in het spel terugkoppeling gegeven. De docent kan samen met de leerling kijken naar het competentieprofiel en bekijken welke aspecten van het ondermersschap de leerling al goed beheerst en welke aspecten nog verbeterd kunnen worden. Dat advies wordt overigens door het spel zelf al automatisch gegeven.

Het spel is zeer intuitief / laagdrempelig en kan 24 uur per dag online gespeeld worden. De docent kan dus tijdens de les tegen de leerlingen zeggen: "zorg ervoor dat je uiterlijk volgende week maandag-avond je winkels gevuld en op orde hebt, want dan druk ik op de knop en wordt de volgende ronde gedraaid."
Het spelen beperkt zich dus niet tot de reguliere les en er is dus niet per se altijd een pc-lokaal voor nodig.

Ik merk dat leerlingen het spel erg leuk vinden vanwege het competitie-element maar ook vanwege een flinke dosis humor die in het spel verwerkt zit.
Het spel maakt een lange uitleg over begrippen als marketing, marktwerking, inkoop, concurrentie, etc. overbodig. Ze leren spelenderwijs die begrippen prima kennen!
Het leuke is dat dit spel geschikt is voor zowel PO als VO. Ik heb laatst nog met Frank Tijhuis van gamebasics een workshop aan kinderen van groep 7 gegeven (zie foto's hieronder) en de kinderen pikken het gewoon snel op.



























Dat komt, behalve door de pc-vaardigheid van de leerlingen, ook door het feit dat de docent bepaalde functionaliteiten van het spel kan aan- of uitzetten.
In het PO zetten we vaak aspecten zoals: inkopen op een veilig, reclame maken voor je bedrijf, personeel inhuren voor in je winkels, etc. uit zodat het beheren van de winkels en alles wat daarbij komt kijken behapbaar blijft. In de loop van het spel kunnen er, als de leerlingen in de gaten hebben hoe het werkt, altijd extra functionaliteiten worden aangezet. In het VO is het spel ook prima bruikbaar bij Economie en uiteraard ook in het (V)MBO kan het spel prima ingezet worden (kader beroepsgerichte leerweg).

Er is een docentenhandboek beschikbaar, maar ook is er een lesbrief voor dit spel ontwikkeld.

Vanwege dit alles werd dit spel werd dan ook m.i. terecht genomineerd voor de IPON-award 2009 (software VO) en wat blijkt: gewonnen!!! Een felicitatie aan de makers van dit spel is op zijn plaats.

Meer informatie vindt u op www.plazaschool.nl
Als u vragen heeft over een workshop bij u op school, of ondersteuning in uw les, neemt u dan contact met mij op.

Handige links:
* Ervaringen van scholen met het spel vindt u
hier.
* Het artikel over Plaza Challenge in het vakblad Vives van 2007 (PDF) vindt u
hier.
* Het Plaza Challenge games en competentie rapport van Kennisnet vindt u
hier.
* Het eindrapport van het onderzoek naar effect van games in het onderwijs met Plaza Challenge vindt u
hier.
* een promo-filmpje vindt u hier.
(LET OP: dit filmpje staat op de site van plazaCHALLENGE. Voor de docentenversie moet u op www.plazaSCHOOL.nl zijn)

vrijdag 6 maart 2009

Bezoek sterrenwacht

Afgelopen maandag was ik met kinderen van de Duinoordschool in Den Haag aanwezig op de sterrenwacht in Rijswijk. Dat heb ik al met heel veel kinderen gedaan in de afgelopen 15 jaar maar het blijft toch iedere keer weer prachtig om de verwondering van de kinderen te zien als ze, meestel voor het eerst in hun leven, een andere planeet door de telescoop kunnen bewonderen.
Ik heb de presentatie van de avond vooral aan de altijd enthousiaste vrijwilligers van de sterrenwacht overgelaten. Zelf heb ik me beperkt tot een flits-opdracht van 10 minuten waarbij kinderen foto's van verschillende objecten/verschijnselen die ze aan de hemel zien (overdag/ 's avonds en met/zonder telescoop) moesten plaatsen onder verschillende categorieen: in de buurt van de aarde, in het zonnestelsel, in onze melkweg of daarbuiten. Het was een prima avond en zoals altijd stelden de kinderen ook veel en goede vragen, maar ik laat het verhaal hier even rusten en laat vooral de foto's spreken:










Meer foto's op de website van de Duinoordschool.
Onderaan deze link staat een doorlink naar de foto's:

donderdag 5 februari 2009

Themadag sterrenkunde deltascholen Amsterdam




Gisteren was ik op de themadag van de deltascholen . Dit zijn scholen in het primair onderwijs die wetenschap en techniek dichter bij het dagelijks leven van de kinderen willen brengen.

Al eerder blogde ik dat ik dat een prima gedachte vind en vanuit mijn achtergrond (zie www.sterrenkundeopschool.nl was ik gisteren aanwezig op een van de themadagen die door Nemo & partners voor deze scholen georganiseerd wordt.

De dag was m.i. uitstekend georganiseerd met 2 interessante presentaties over navigatie en workshops obv lesmateriaal dat door ESERO speciaal voor het PO ontwikkeld is. Het betreft hier een doorlopende leerlijn sterrenkunde voor groep 1 t/m 8. De lessen zijn geordend in een bronnenboek genaamd: "reis door de ruimte in 80 lessen". Het materiaal wordt uitgegeven door ESERO en ziet er m.i. fantastisch uit. Nogmaals een compliment aan allen die hiervoor verantwoordelijk zijn.


Het materiaal is, voordat het gisteren werd gepresenteerd, door pilotscholen getest en zij zijn er erg positief over. Ik heb het materiaal nog niet aangetroffen op de site van Nemo e/o Esero maar weet dat het gratis is voor scholen.

Hier een link naar de foto's die ik gisteren op de bijeenkomst gemaakt heb. Ze zijn in volledig formaat (dus niet gecomprimeerd).

Ik zelf stond tijdens de lunch samen met Karin Heesakkers van
Kleinkracht klaar om de collega's van de deltascholen te vertellen wie wij zijn en wat wij voor de scholen kunnen betekenen (zie de foto's op deze pagina).




















Het deed me goed om te zien/horen dat zoveel scholen zo enthousiast bezig zijn met sterrenkunde, wetenschap en techniek binnen de school en ik hoop dat ik in dit bijzondere 'jaar van de sterrenkunde' veel scholen kan ondersteunen bij het geven van sterrenkunde op school. Interesse? Neem contact met me op via www.sterrenkundeopschool.nl

woensdag 24 december 2008

apollo 8, kerstavond 1968


Exact 40 jaar geleden. Kerstavond 1968. 3 helden schrijven historie: Jim Lovell, Frank Borman en Bill Anders, draaien in de Apollo 8 voor het eerst een rondje om de maan. Niet met de intentie om te landen: de vlucht is bedoeld als generale repetitie voor de latere vlucht van de apollo 11.

Als de 3 helden van de achterkant van de maan terugkomen, zien ze als eerste mens in de geschiedenis een 'aardopkomst': de aarde komt op boven de hori'zon' van de maan.

Wat ze zien, is niet in woorden te beschrijven:



(morgen zet ik zelf een beter filmpje op youtube...)
(update 1e kerstdag: hier het prachtige filmpje uit 'from the earth to the moon')


De crew leest voor uit de bijbel. Dat zorgt voor emotionele momenten bij toeschouwers op de gehele aarde. Tenslotte was 1968 een rampjaar (Vietnam, Martin Luther King, etc.). Je ziet tevens de opluchting als ze voor het eerst van achter de maan vandaan komen. Dat komt omdat het de eerste keer was dat 'we' weg'vlogen' van de aarde naar een ander hemelobject. Tot dan toe hadden we alleen wat rondjes om de Aarde gedraaid. Als het ruimteschip zich achter de maan bevindt, is er geen communicatie met de Aarde mogelijk. Met behulp van Newton was uitgerekend met welke snelheid ze om de Maan moesten draaien, zodanig dat ze niet te pletter zouden slaan of voor eeuwig in het heelal zouden verdwijnen. Exact op het uitgerekende tijdstip kreeg men echter weer radioverbinding met de 3 helden die dus op dat moment weer achter de maan vandaan kwamen.

Newton was right, and these astronauts saved 1968. Ze zijn er nog steeds, hoewel ze nu zeer krasse knarren zijn. Hier de "Apollo 8 40th Anniversary" film:



En omdat ik er geen genoeg van kan krijgen, interviews met de nu 40 jaar oudere helden:

woensdag 3 december 2008

Vincent Icke over het electronisch patientendossier

Ik zit NU (3-12 's avonds laat) te kijken naar 'de wereld draait door' en zie/hoor Vincent Icke praten over het electronisch patientendossier. Ik blogde al eerder over hem.

Om dit blogje wat op te leuken, hier een interview met Vincent over het onderwerp 'god bestaat niet'.



Hij heeft dezelfde mening als ik over dit onderwerp, maar kan het veel mooier vertellen dan ik het kan schrijven. Ik raad mensen die zelfs na mijn blog over het epd nog twijfelen aan om deze uitzending te bekijken. Ik zal morgen een link naar deze uitzendig plaatsen.

[update 4-12, hier de link naar de uitzending. Of klik hier om de uitzending direct in windows mediaplayer te openen.]



NB. mijn vrouw is als bijna afgestudeerd huisarts een groot voorstander van het epd.
Ik probeer daarom vooral in te spelen op haar moeder-gevoelens om ervoor te zorgen dat ze toch een bezwaar instuurt.

Op dit moment hebben we echter nog een groter probleem: zij wil geen bezwaar maken tegen het epd van de kids, ik wil dat absoluut wel (heb het al namens mezelf gedaan) doen namens mijn kids. Als ze over 10-15 jaar oud en hopenlijk wijs genoeg zijn, kunnen ze dan zelf beslissen of ze op dat moment hun gegevens 'openbaar' in het EPD willen hebben.
Ze nemen het me vast niet kwalijk dat ik dat dan in de voorgaande 10-15 jaar niet heb toegestaan maar ik vrees dat ze het me WEL kwalijk nemen als ik het nu WEL zou toestaan. 1 bitje dat omvalt in een backbone-server ergens in de kelder van een provider en .... enfin, daarover blogde ik dus al eerder.

The battle continues. Ik blog zodra de strijd is gestreden en de winnaar bekend is ;)

Plasterk wil digitale schoolboeken

"Plasterk wil digitale schoolboeken
Minister Plasterk van Onderwijs wil nog deze kabinetsperiode digitale schoolboeken introduceren. Hij start een project, waarmee leraren lesmateriaal zelf op internet ontwikkelen: Wikiwijs.

Volgens Plasterk kunnen docenten zo met eigen ideeƫn komen, daar kunnen anderen dan van profiteren. De minister denkt dat het systeem goed voor de kwaliteit van het onderwijs is. Wikiwijs, dat op de online-encyclopedie Wikipedia gebaseerd is, wordt voor iedereen toegankelijk. Alleen docenten kunnen er in werken.

De minister verwacht dat er op termijn minder papieren schoolboeken nodig zijn door het digitale systeem."
(bron: NOS, 2-12-08)


Tot voor kort werkte ik bij Kennisnet. Het programma stimuleren gebruik digitaal leermateriaal komt vanuit Kennisnet en is daar opgezet door de m.i. bekwame Marlon Domingus (ondertussen helaas alweer weg bij Kennisnet). Ik heb destijds zijn projectplannen gelezen en zijn presentatie bijgewoond en moet zeggen dat e.e.a. er prima uitzag. Het programma is bedoeld voor po, vo en mbo en loopt tot 2011. Meer info hier

Net zoals 10 of 20 jaar terug geldt voor veel docenten dat ze, na een dag 30+ kinderen 8x 50 minuten uit de gordijnen halen, 's avonds om 22 uur na het nakijken van de proefwerken niet veel puf meer hebben om materiaal te maken. Dat gold 20 jaar terug voor papieren lespakketjes, werkbladen etc. en dat geldt nu ook voor digitaal materiaal maken. Ik heb 10 jaar voor de klas gestaan in het VO dus ik spreek uit ervaring. Bovendien zitten we nog midden in een grijze golf van oude docenten die echt geen zin meer hebben in innovatie en gewoon elk jaar opnieuw hun al 10 jaar oude proefwerkjes opnieuw uit de stoffige grijze kast in de hoek van het lokaal halen (ik chargeer even).

En toch.... als docenten eenmaal over een drempel heen zijn en ze worden enthousiast... dan gaan ze er toch mee aan de slag. Zo heb ik ooit eens in mijn weekeinden en vakanties een unieke web-based lesmethode natuurkunde gemaakt voor de bavo, gebaseerd op de sterrenkunde. Een paar honderd uur werk maar de kinderen vonden het geweldig. Vanwege het feit dat ik 2 computers voor 30 leerlingen had en een aantal leerlingen geen pc thuis hadden, werkte ik in de klas toch met papieren versies van het materiaal. Alles uitgeprint in kleur en in plastic insteekmapjes. 20 dikke ordners in het kabinet. Een restantje staat nog op www.natuurkundeleraar.nl (waar ik dus al jaren niets meer mee doe)
Niet iedereen heeft daar de energie voor. Zeker als het management er geen oog voor heeft.

Er komt natuurlijk een hele kudde ict-vaardige docenten aan van halo's en lero's die in veel kortere tijd een digitaal proefwerkje of lespakketje in elkaar toveren. Maar ook zij zijn meestal vele avonden aan het googlen, knippen en plakken voordat ze iets hebben gefabriceerd wat zij goed/passend vinden voor hun klassen.
Het probleem is niet dat docenten slecht betaald worden maar dat ze zo weinig tijd / energie en 'vrije ruimte' hebben om lekker creatief te kunnen zijn.
In het bedrijfsleven heb ik cursussen msoffice, internet etc. gegeven. Daar mocht ik niet meer dan 80% van mijn tijd lesgeven aan klanten. 20 procent van mijn arbeidstijd bestond verplicht uit studie/bijscholing. Op die wijze was het qua energie voor een docent vol te houden (4 dagen per week in de leaseauto door het land crossen was ook best intensief) en het was heerlijk om 1 dag per week op kantoor nieuwe software-pakketten te leren e/o namens het bedrijf leermateriaal te ontwikkelen. Een utopie voor het onderwijs?? nee, maar je moet wel durven.

Vanuit Kennisnet had ik contact met de digischool in Voorburg. De communities van de digischool lopen prima. In de leermiddelendatabase is veel digitaal materiaal te vinden, makkelijk vindbaar maar lang niet altijd van goede kwaliteit.

Wat de kwaliteit betreft, mijn goede en zeer betrokken ex-collega Guus Schmidt heeft, samen met een aantal mensen 'uit het veld' vorig jaar de handleiding kwaliteit digitaal leermateriaal heeft ontwikkeld. Het ziet er wat ingewikkeld uit maar ik vind het een uitstekend initiatief/instrument om scholen (maar ook ontwikkelpartijen) bewust te maken van kwaliteit en hen te helpen bij het maken, zoeken en vinden van goed/passend digitaal leermateriaal.

Via de site van Kennisnet kun je trouwens ook zoeken.

De uitgevers zijn ook niet gek. Bij een aantal vakken zie je al dat leerlingen op de site van de uitgever kunnen werken aan zaken die in het papieren lesboek staan vermeld. De volgende stap is dat scholen digitale modules gaan afnemen ipv hele boeken. Dat zie je bijvoorbeeld bij het vak NLT in de bovenbouw van het VO gebeuren. Uitgeverijen zullen daarop inspelen of doen dat al.
Doordat het digitale materiaal 24 uur per dag overal beschikbaar is kan een kind zelf bepalen wanneer het wil leren. (Het gebeurde me vroeger nog al eens dat ik er 's avonds achter kwam dat mijn wiskundeboek in mijn locker op school lag terwijl ik de volgende dag een toets had. Dus dan was het klasgenootjes bellen om te vragen of ik, als ze zelf klaar waren, even het boek mocht lenen. Of anders om 07.30 uur de volgende ochtend naar binnen met de conciƫrge en snel nog even blokken).
Digitaal leermateriaal is ook makkelijker te muteren (oudere docenten werkten met stukjes wit papier die ze over de foutjes op hun lesmateriaal plakten, of joegen er liters tipp-ex doorheen) en het is makkelijker om snel verschillende versies te maken (differentiatie is belangrijk omdat kinderen ook op verschillende manieren het beste leren).

Al met al denk ik daarom niet dat het stimuleren van gebruik digitaal leermateriaal tot een revolutie gaat leiden in het onderwijs in die zin dat docenten massaal materiaal gaan maken, delen, etc.
Het zal zeker gebeuren (het gebeurt nu al op grotere schaal dan veel mensen denken, zie mijn eerdere links) maar de rol van de educatieve uitgeverijen zal niet wezenlijk veranderen en dat is m.i. geen probleem. Zij hebben de bekwaamheid, de ervaring en de tijd om goed materiaal voor het onderwijs te ontwikkelen. En voor kwaliteit mag best betaald worden, zo blogde ik al eerder.

Ik denk wel dat digitaal leermateriaal een bijdrage levert aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs vanwege het feit dat goed, interactief, uitnodigend materiaal een positief effect heeft op de leerprestatie van het kind.

Als laatste. Andre Manssen blogde enige tijd terug ook over Kennisnet en digitaal leermateriaal. m.i. de moeite waard om nog even te bekijken.

zaterdag 22 november 2008

Einstein, the universe en de rest



[de shift-toetsen van mijn laptop weigeren regelmatig dienst, dus zo nu en dan geen hoofdletters aan het begin van de zin, '/' ipv vraagtekens, etc.]

Allerlei zaken komen samen de laatste dagen......

Vandaag vroeg een jonge collega van de zwemschool me na de zwemlessen: "wat is jouw theorie over het heelal. Denk jij dat het oneindig is? Ik denk van wel!!"
[Ik straal kennelijk uit dat ik zeer regelmatig over
dat soort vraagstukken nadenk ;-) ]
Deze vraag is mij al wel 100 keer gesteld, zowel in het onderwijs als daarbuiten.
Er is geen goed of fout antwoord in deze, maar het is wel belangrijk dat zo'n vraag niet wordt beantwoord met een 'we weten het niet'. Beter is om te vertellen wat we op dit moment weten/denken en dat zo eenvoudig mogelijk [ ockham, koot en bie, einstein * ] te verwoorden.

Wetenschappelijke theorieen worden sterker naarmate ze door meer en meer waarnemingen worden bevestigd. Daarom dacht ik ook: "gelukkig!!...", toen ik gisteren dit artikel las. Het zou vreselijk geweest zijn als mijn held na 103 jaar ongelijk had gehad, maar opnieuw bewijzen waarnemingen zijn gelijk (dwz ze versterken zijn theorie weer een beetje).

Wat het heelal betreft vertelde ik mijn jonge collega het volgende: "Stel, ik stuur je nu weg richting het noorden, met een grote rugzak met eten en drinken. Ik blijf hier staan.... Het zal even duren maar waar kom je uiteindelijk weer uit?? Juist: je tikt me op een gegeven moment weer van achter op de schouder want je bent helemaal rond de aarde gelopen. VRAAG-1: is de Aarde oneindig groot?? Nee, want anders had ik je nooit meer terug gezien. 40.000 km lopen is een hoop maar er komt een einde aan.
VRAAG-2: Ben je onderweg een soort rand of ander 'einde' tegengekomen waar je van af kon vallen in de gruwelijk zwarte leegte?? Antwoord: nee.
Zo is het ook met het heelal; het is niet oneindig groot maar toch kom je nooit een soort rand/einde tegen. misschien kom je op een gegeven moment weer terug waar je begonnen bent en tik je me opnieuw op de schouder. Helaas is die kans wat kleiner... de tocht is zo lang dat het heelal al lang niet meer bestaat voordat je je 'rondje' in het heelal hebt afgemaakt. Het heelal heeft namelijk WEL een begin en (waarschijnlijk) ook een einde in de tijd.


{deel 2 t/m 5 van bovenstaand filmpje staan ook op youtube.}


Het artikel dat ik hierboven aanstipte verscheen op 20 november.... en dat valt prachtig samen met de geboortedag van Edwin Hubble die eind jaren 20 met zijn ontdekking aangaande de roodverschuiving van sterrenstelsels een belangrijke basis legde voor onze huidige theorie van het heelal.

Wat Einstein betreft, begin deze week las ik een artikel in het blad 'leidraad' van de universiteit van leiden. Ik heb het, met vriendelijke toestemming van de rechthebbenden, HIER voor u neergezet ( > 4MB dus even geduld...)
Einstein kwam er graag vanwege zijn goede band met Ehrenfest en Lorentz. Een paar jaar terug werden er nog documenten van Einstein ontdekt in de Ehrenfest-bibliotheek van Leiden.

De tweede vraag van mijn jonge collega ging over het bestaan van dimensies. Dat verhaal bewaar ik voor een volgende keer...

Als laatste de mededeling dat ik een prijs heb gewonnen op www.ikwilietsleren.nl voor dit filmpje dat ik 20 jaar geleden al maakte. Hij staat ook op youtube:


Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik ben de magere lat met de spuuglok en de foute rode blouse....

------
*
Ockam; alles wat KAN worden weggelaten, MOET ook worden weggelaten
Einstein: maak zaken zo simpel mogelijk, maar niet simpeler
Koot en Bie ; leef met vlag en wimpel, maar hou het simpel


vrijdag 14 november 2008

electronisch patientendossier

oh ja, ik heb bezwaar gemaakt tegen het electronisch patientendossier.
Waarom?? Een snelle greep uit recent nieuws;

Beveiliging_informatie_ziekenhuis_snel_beter

Hackers_stelen_miljoenen_pati%EBntendossiers

Persoonsgegevens_makkelijk_te_koop_op_internet

Hackers_vallen_epilepsiepati%EBnten_aan

Hyves_en_MySpace_prooi_voor_cybercriminelen

Hackers_bespioneerden_Obama_en_McCain

Hackers_kraken_website_VN

Hackers_breken_in_bij_Groningse_universiteit

Kijk, ik heb weinig geheimen (ik rook en drink niet en zelfs mijn blindedarm zit er nog in). Maar wat nu als een kind (uw kind?) straks bijvoorbeeld adhd blijkt te hebben en deze gegevens komen door een hack op het web terecht. Ik kan u vertellen dat google een net zo geduldige kracht is als de zwaartekracht: over 25 jaar kunt u nog terugvinden dat het kind (ondertussen volwassen) deze aandoening had/heeft. En potentiele werkgevers van uw kind googlen tegenwoordig voor aanvang van een sollicitatiegesprek rond om te kijken wat er op het web over de kandidaat te vinden is. En reken maar dat een ziektekostenverzekeraar maar al te graag medische gegevens van de aanvrager wil hebben, of dat nu wettelijk geoorloofd is of niet. En wat dacht u van de maatschappij waar uw kind zijn levensverzekering tezamen met zijn hypotheek gaat afsluiten??? Kent u die gezondheidsverklaringen?? 1x 'ja' op de eerste bladzijde en uw kind mag de overige 10 bladzijden ook invullen. En wee zijn/haar gebeente als daar een onjuistheid wordt ingevuld... zo dreigt de verzekeraar.
Bedenk dat 1 hack al dit soort situaties tot gevolg kan hebben....
Iedere instantie roept dat 'het systeem' veilig is en dat kwaadwillenden niet bij hun gegevens kunnen. De vele berichten bewijzen het tegendeel. Als ze de VN en Obama kunnen hacken, kunnen ze het EPD ook wel aan. Bedenk dat de ketting namelijk zo sterk is als de zwakste schakel. Die zwakke schakel is meestal de eindgebruiker, zo ook bij het bericht dat ik als eerste link hierboven plaatste.

Succes met de keuze.

domino dom

5 minuten geleden schakel ik in op sbs6: domino day in volle gang.
Een verslaggever heeft het over de apollo 10 die als voorganger van de apollo-11 rond de maan ging.......

Oeps! Dat was toch echt de apollo-8 met Borman, Lovell en Anders in december 1968.
Ik hoef dat niet op te zoeken en vind dat dit stuk historie standaard onderwezen zou moeten worden op school. De verslaggever heeft dit stukje historie gemist en heeft zich ook nog eens onvoldoende voorbereid...

Op 21 december ben ik van plan om op deze geweldige missie terug te komen, want dan is het precies 40 jaar geleden... Ik was net een half jaar oud maar wellicht dat de ouderen onder u de beelden van de Aarde nog kunnen herinneren die deze 3 helden maakten terwijl ze voorlazen uit Genesis... Een prachtige afsluiting van een mondiaal vreselijk jaar. Even uit mijn hoofd: vietnam, Martin Luther King...., weer een Kennedy dood....

Ik kom in december terug met meer info en beelden. Eerst maar verder kijken naar vallende dominostenen terwijl ik me afvraag: zou de presentator weten dat elke dominosteen, onafhankelijk van zijn massa, even snel naar de aarde valt??
Galilei hield zich al bezig met dit vraagstuk en Dave Scott van de Apollo 15 liet dit bij zijn bezoek aan de maan prachtig zien met een hamer en een veer.

Als straks die intelligente dame weer in beeld komt die mij de uiterst moeilijke vraag gaat stellen welke van de 3 dominostenen logischerwijs past in het rijtje, zal ik het beeld van Dave Scott aan dit bericht toevoegen (hopenlijk te vinden op youtube).

---------------------
22.42 uur Gevonden!!!
hier staat ie.

Ik keek zojuist wisselend naar Dave Scott op mijn laptopscherm en naar een zwart pratend schaap dat tijdens de domino-commercial 'iets' over tele2 vertelt. Het intellectueel contrast maakt me wat verdrietig en melancholiek (zong sonneveld al voor apollo-11).
Doet u mij een plezier en stimuleer uw kinderen om zoveel mogelijk naar discovery ipv sbs 6 te kijken. Verwondering en een natuurlijke interesse kweken voor hoe dingen nu in elkaar zitten is zoveel belangrijker dan het volksvermaak van sbs6. Als onze voorouders hun kinderen niet op soortgelijke wijze hadden gestimuleerd, liepen we nu nog in berenvellen rond en woonden we in grotten en als wij dat niet bij onze kinderen doen zullen we weldra gedwongen opnieuw in grotten wonen....


-----------
23.36 uur
Ik kon het niet laten om het stukje van Dave Scott uit de serie 'from the earth to the moon' nog even online te zetten. Nogmaals hier de hamer en de veer.

dinsdag 11 november 2008

wetenschap op de basisschool

------------------------
18 maart 1953

Beste Dr. Einstein,

Ik wil u een heel fijne verjaardag toewensen. Ik schrijf deze brief omdat ik geinteresseerd ben in uw baan. In onze klas hangt een foto van u op het prikbord. Onze klas bestudeert het universum. Ik vind het bestuderen van het universum hartstikke leuk. Ik ben blij dat u geboren bent want zonder u zouden we niet zoveel weten als nu. Ik ben 9 jaar oud.

Liefs,

Marcia
Elkings Park
Pennsylvania
----------------



Voornamelijk fysieke problemen weerhielden mij het afgelopen half jaar van het plaatsen van stukjes op deze blog. Op dit moment gaat het weer de goede kant op. Ik hoop weer wat meer te kunnen bloggen de komende tijd. Vandaag een eerste begin.

Ik las zojuist dit bericht op www.nu.nl


Als wetenschapper doet mij dat goed natuurlijk. Maar veel mensen zullen denken:
"Is dit wel een goed idee? Moeten we ons in het PO niet op andere zaken concentreren, zoals de kinderen behoorlijk leren lezen, schrijven en rekenen, om maar eens wat te noemen. Dit soort initiatieven kosten lestijd. Die tijd moet ergens anders van af worden gehaald."

Ik heb al vele malen op basisscholen (veelal op verzoek van de school die 'iets' wilde doen met sterrenkunde omdat er zoveel behoefte was vanuit de kids) een uurtje/middagje/weekje, sterrenkunde gedaan, varierend van groep 3 tot groep 8.
De laatste keer was enkele weken geleden op de Prinses Magrietschool in Zoetermeer.
Het betrof een uurtje sterrenkunde aan groep 6 met als onderwerp: de planeten.
Korte(!) presentatie, filmpje, doe-opdrachtje op het schoolplein, etc.
En zoals zovaak waren er veel meer geinteresseerden dan alleen de meester en de kids van groep 6 zodat ik uiteindelijk groep 7 en 8 er ook bij kreeg.

Ik kan u allen verzekeren dat kinderen op de basisschool uitermate geinteresseerd zijn in de wetenschap. Dat komt omdat wetenschap wordt gevoed en geleid door VERWONDERING. Verwondering is, samen met repeteren, het belangrijkste aspect van elk leerproces. Repeteren is soms vervelend voor een kind, hoewel dat sterk afhangt van WAT ze 'moeten' repeteren. Repeteren voor hun sport of met hun muziekinstrument of met hun playstation doen ze graag! Maar woordjes of topografie of rijtjessommen repeteren is vaak minder leuk.
Aan de docent de uiterst moeilijke taak om die verwondering te koppelen aan het repeteren. Met een onderwerp als sterrenkunde is dat makkelijk(er) te doen, zeker in het primair onderwijs waar die prachtige kinderlijke verwondering nog zo volop aanwezig is.

Ook enkele weken terug was die verwondering op de Prinses Margrietschool weer aanwezig en werden er wel 1000 vragen gesteld. Veelal gooi ik de vragen terug de groep in en laat de kids zelf met antwoorden komen. En dan blijkt steeds weer dat deze kids uiteindelijk tot goede /slimme antwoorden komen die niet onderdoen voor antwoorden die de pubers in klas 2-6 van het voortgezet onderwijs geven (ik heb 10 jaar natuurkunde gegeven in het VO en heb heel veel aan sterrenkunde in het VO gedaan dus ik kan goed vergelijken).

Kortom: de verwondering is er volop, de wil om te leren is er en deze jonge kinderen kunnen veel meer begrijpen dan dat wij soms denken/doorhebben.
Ik zou dus een voorstander zijn van het zo vroeg mogelijk beginnen met wetenschap en techniek in het PO. Het helpt de kinderen om logisch te leren nadenken, verbanden te zien en te leggen, begripsvorming omtrent groot en klein, goede vragen te stellen, enzovoort.

Einstein zei ooit: "The most important thing is to never stop questioning".
De wetenschap helpt jonge kinderen te leren dat ze vooral vragen moeten stellen aan hun omgeving en de moeite moeten doen om iets op te zoeken als ze iets willen weten.
En dat brengt me op wat mij betreft het grootste probleem van het inbedden van wetenschap en techniek in het PO. Ik heb vaak gezien dat docenten in het PO vinden dat ze maar weinig afweten van bijv. de sterrenkunde. Gelukkig blijkt vaak dat de vader van Pietje uit groep 6 een amateur-astronoom is. Papa wordt vervolgens gebeld of hij op school wat wil laten zien/vertellen over de sterrenkunde (of als de school toevallig Richard de Jong kent wordt hij gebeld ;-) )
Dat is prima natuurlijk! Maar niet alle 7600 basisscholen in nederland hebben zo'n Pietje op school.
Ik had een half jaar terug een sollicitatiegesprek bij het NOVA. Ze zochten een voorlichter sterrenkunde voor het onderwijs.
Ik besprak deze kwestie met hen. Belangrijk is dat docenten in het PO niet bang moeten zijn om een onderwerp als sterrenkunde te behandelen, omdat ze denken er niet voldoende over te weten. Er is voldoende panklaar materiaal online beschikbaar maar belangrijker nog: op het terrein van de wetenschap worden de meeste vragen gesteld die wetenschappers zelf niet kunnen beantwoorden. Ik maakte een aantal maal per jaar mee dat een leerling mij een vraag stelde die ik niet kon beantwoorden.
Soms kun je dan het truucje toepassen om de vraag terug de groep in te gooien in de hoop dat de response jou ook naar het antwoord brengt, maar vaak zei ik gewoon dat dat een hele goede vraag was waarop ik zo snel niet het antwoord had. Ik noteerde de vraag en beloofde de leerling er in de volgende les op terug te komen. Ik kwam die belofte altijd na en besteedde dan veel zorg aan een goed en uitgebreid antwoord, netjes uitgeprint op papier en met onderaan altijd wat links naar meer info.

Dus geachte PO-docenten: schaam u niet om wat u eventueel niet weet over wetenschap en techniek ( u weet mbv uw gezond verstand al meer dan het grootste deel van uw kids), ga eens aan de slag met bijv. de sterrenkunde als u merkt dat er behoefte aan is, maak er een gezamenlijk leerproces van en geniet van het enthousiasme en de verwondering van de kids.

En als u, na het lezen van dit epos, nog steeds de sterrenkunde wilt outsourcen (misschien domweg omdat u geen tijd over hebt om 's avonds thuis zo'n onderwerp voor te bereiden)....: ik hou me aanbevolen om bij u op school dit onderwerp aan de orde te stellen. Van groep 3 t/m 8, van een uurtje tot een hele projectweek, van planeten tot de Hubble telescoop.... alles is mogelijk. Ik vraag scholen altijd aan te geven wat ze willen en stem vervolgens het programma geheel op die wensen af.
Reacties op mijn mening, interesse om eens te praten over sterrenkunde bij u op school?? Ik hoor graag van u!


-----------------------
3 januari 1943

Geachte Heer,

Ik bewonder u al een hele tijd. Ik en 12 jaar en zit in de eerste klas van de Eliot Junior High school. De meeste meisjes in mijn klas hebben helden waaraan ze fanmail schrijven. U en mijn oom, die bij de kustwacht werkt, zijn mijn helden.
Mijn wiskundecijfers zijn een beetje onder het gemiddelde. Ik heb er meer tijd voor nodig dan de meeste van mijn vrienden. Ik maak me wel eens ongerust (misschien wat te veel) maar ik denk dat het uiteindelijk wel allemaal op zijn pootjes terecht zal komen.
Oh, meneer, ik hoop echt dat u me schrijft. Mijn naam en adres ziet u onderaan.

Hoogachtend,

Barbara
Washington, D.C.

~~~~~~~~~

Beste Barbara,

Ik was erg blij met je aardige brief. Tot nu toe had ik nooit durven dromen dat ik een held was. Maar nu jij me tot held hebt verklaard, voel ik me er ook een.
Maak je maar niet druk over je problemen met wiskunde; ik kan je verzekeren dat de mijne nog veel groter zijn.
Hoogachtend,
Professor Albert Einstein
----------------------

(uit: Lieve professor Einstein. Albert Einsteins brieven aan en van kinderen.)